فرارِ ابوبکر و عُمَر در جنگِ خیبر
به مناسبت سالروزِ فتحِ خیبر ، که در تاریخ 24 ماه رجب ( سال هفتم هجری) و به دستانِ ولائی امیرالمؤمنین (ع) صورت گرفت ،بر اساس منابع معتبر اهل سنت ، به بررسی اجمالی این واقعه ی مهم می پردازیم :
- رُوِیَ أنَّهُ ( ص )،بَعَثَ أبابكر أولاً فَرَجَعَ مُنهَزِمَاً وَ بَعَثَ عُمَر فَرَجَعَ كذلِك فَغَضَبَ النَّبِیَّ ( ص ) لِذلِك فَلَمّا أصبَحَ خَرَجَ إلىَ النّاس و مَعَهُ رَأیَةً فَقالَ ( ص) )) :
🚩« لَاُعطِیَنَّ الرّأیَةَ غَداً رَجُلاً یُحِبُّ اللّهَ وَ رَسُولَهُ و یُحِبُّهُ اللّهُ وَ رَسُولُهُ کَرّارٌ غَیْرُ فَرّارٍ، لا یَرْجِعُ حَتّى یَفْتَحُ اللّهُ عَلَى یَدَیْهِ»🗡🚩
ترجمه : روایت شده است كه رسول خدا (ص) ، نخست ابوبكر را (در روز 22 رجب ) به طرفِ خیبر فرستاد كه او فرار كرده و برگشت ، سپس عُمَر را ( روز بعد یعنی 23 رجب ) فرستاد ، او نیز به همان سرنوشت دچار شد
لذا پیامبر (ص) خشمگین شده و فرمود :
🚩(فردا پرچم را به دستِ مَردى خواهم داد که خدا و رسولش او را دوست دارند و او نیز خدا و رسولش را دوست دارد، او هجوم کننده است ، و هرگز فرار کننده نیست، از حمله بر نمى گرددتا خدا به دستِ او قلعه را فَتح کند.)
📚(صَحیحِ مُسلِم ج9 ص304) (صَحيحِ البُخاري ، ص741 ، ح3009 )
حاکم نیشابوری ، بزرگترین محدث اهل سنت در کتاب المستدرک ،روایاتِ مربوط به فرارِ خلیفه ی اول و دوم در جنگ خیبر را نقل کرده و به صحیح بودن آنها تصریح نموده است .
📚(( المستدرک علی الصحیحین ج 3 ص 39 و 40)). (( تصویر فوق 👆 ))
-احمد بن حنبل می گوید :
«کان رسول اللَّهِ یبْعَثُهُ بِالرَّایةِ جِبْرِیلُ عن یمِینِهِ وَمِیکائِیلُ عن شِمَالِهِ لاَ ینْصَرِفُ حتی یفْتَحَ له»
پیغمبر اکرم (ص) در جنگها پرچم را به دست امیرالمؤمنین علی (ع ) میداد و جبرئیل ، سمتِ راستِ علی (ع) و میکائیل نیز سمتِ چپِ ایشان بود و از هیچ جنگی برنمیگشت ، مگر با فتح و پیروزی .
📚((مسند الإمام أحمد بن حنبل، ج 1، ص 199، ح 1719))
- عُمَربن خطّاب نیز در مورد رشادت و شجاعت علی (ع) و رهاوردِ آن برای اسلام ، گفته :
«لَوْلَا سَيْفُهُ لَمَا قَامَ عَمُودُ الْإِسْلَامِ» اگر شمشیر علی نبود پرچم اسلام برافراشته نمیشد.
📚((شرح نهج البلاغة ، ابن ابی الحدید معتزلی شافعی ج 12، ص 51 ))
- جلال الدین سیوطی از علمای بزرگ اهل سنت در تفسیر آیه ۱۵۵ سوره آل عمران روایت کرده است:
عُمَر ( خلیفه ی دوم ) ، هنگام قرائت آیه مزبور که اشاره به فراریان جنگ اُحُد دارد ، گفت :
لما کَانَ یَوْم أحد هَزَمْنَا ففررت حَتَّى صعدت الْجَبَل فَلَقَد رَأَیْتنِی أنزو کأننی أروى (أروى: ضَأْن الْجَبَل ضد الماعز)
یعنی : من در جنگ اُحُد ، آن چنان از ترس پا بفرار گذاشتم که وقتی بخود آمدم ، دیدم مانند یک بُزِ ( ) از کوه بالا می روم
📚(( الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، تألیف سیوطی، ج ۴، ص81 ))
علما و متکلمانِ اهل سنت ، مانند شیعه ، یکی از شرایطِ امامت را شجاعت می دانند ،
ولی متأسفانه در طول تاریخ ، این پرسش بی پاسخ مانده است که چگونه گروهی ، شایستگی و فضائلِ علی (ع) را نادیده گرفته و زمامِ اُمورِ خود و جامعه را به کسانی دادند که در همه ی جنگ ها ، بقولِ خودشان ، مانند بُز (
) فرار را بر قرار ترجیح می دادند .
برگرفته از دروس کلام تطبیقی سید رضا نوعی (حکیم )