پیام شیعه | Shia

26 رجب ، سالروزِ ارتحالِ سَيّدِ بَطحاء  و آخرین حجّتِ دورانِ فِترَت ، حضرتِ ابو طالب علیه السلام  می باشد ، اغلبِ عُلَمای اهلِ سُنت ، همانند شیعه به ایمانِ ابوطالب(ع) و نیز حمایت های مادی و معنوی ایشان از پیامبر اکرم (ص) و نهالِ نوپای اسلام ، اذعان و اعتراف دارند .

ابن ابی الحدید شافعی معتزلی که از علمای اهل سنت و از بزرگترین شارحانِ نهج البلاغه می باشد ، اسلام را مرهونِ حمایت های ارزنده ی حضرتِ ابوطالب ( ع ) دانسته و در شرح خود بر نهج البلاغه ، در این باره نوشته :

((انَّ مَنْ قَرَءَ عُلُومَ السِّيَرِ، عَرِفَ اِنَّ الاِسلام لَولا اَبوطالبَ لَم یَکن شَیئاً مَذکوراً ))

 یعنی : کسی که علوم سیره شناسی را بخواند ، بی تردید به این امر اعتراف خواهد کرد که :

اگر ابوطالب (ع) نبود ، از اسلام نیز خبری نبود .

همچنین ایشان در ادامه می گوید :

اشعارِ فصیح و عالیةُ المَضامینِ ابوطالب (ع) ، از جمله دلایلِ مهم و غیر قابلِ انکار ، مبنی بر اعتقاد ایشان به توحید و نیز نبوتِ پیامبرِ اکرم ( ص ) می باشد که از همه صریح ‌تر ، این بیت است :

  (( یا شاهِدَ اللّه عَلَیَّ فَاشْهَد إنّی عَلی دِین النَّبی أحمَدٌ ))

یعنی : خدایا شاهد باش که من بر دینِ پیامبر یعنی احمد می‌باشم .

ابن ابی الحدید در مورد دلالت اشعار ابوطالب (ع) بر ایمانِ ایشان به اسلام و پیامبر (ص) ، می‌گوید:

اگر چه این اشعاری که از ابوطالب (ع) نقل شده به تنهایی در حَدِّ قطعیت نمی‌رسد ، اما مجموع آنها  مُتواتر است و همه آنها در یک امر مشترکند و آن تصدیقِ ابوطالب (ع) به نبوت پیامبر اسلام(ص) می باشد .

📚 ((شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج 1، ص 142و ج 14 ص 78)).

یا سُیِّد البَطحاء یا ابوطالب :

*********  

مِثلِ پسرت علی ، فضیلت داری
در روزِ جزا ، حقِّ شفاعت داری

  تو  یارِ محمدی و  بابای علی
حقِّ پدری گردنِ اُمَّت داری

**********

برگرفته از دروس تاریخ تحلیلی اسلام سید رضا نوعی (حکیم )

( مَردِ  نَبردِ خیبر و نَنگِ اُحد کجا )

در جنگِ خیبر ، ( روز 22 ماه رجب ) ابتدا پیامبر (ص) ، ابوبکر را به برای نبرد به خیبر فرستاد ، که او شکست خوده و بازگشت

 پیامبر (ص) روز بعد ، عُمر را برای جنگ اعزام نمود ، او نیز مفتضحانه از صحنه ی نبرد گریخت ، بنحوی که ( فاصحابه جاموا یجبنونه ) مردم او را با کلمه ی ( ترسو و بُزدل ) سرزنش می کردند

پیامبر (ص) از این وضع غضبناک شده و فرمود :

🚩(فردا پرچم را به دستِ مَردى خواهم داد که خدا و رسولش او را دوست دارند و او نیز خدا و رسولش ‍ را دوست دارد، او هجوم کننده است ، و هرگز فرار کننده نیست، از حمله بر نمى گردد تا خدا به دستِ او قلعه ی خیبر را فَتح کند.)

👈سرانجام علی (ع) با کُشتن مرحب و از جا کندنِ دربِ خیبر ، فتح و پیروزی را برای اسلام و مسلمین به ارمغان آورد . 

 📚(صَحیحِ مُسلِم ج9 ص304) (صَحيحِ البُخاري ، ص741 ، ح3009 ) و (( المستدرک علی الصحیحین ج 3 ص 39 و 40))

🔘سیوطی روایت کرده است که :

عُمَر ( خلیفه ی دوم ) ، هنگام قرائت آیه 155 آل عمران که اشاره به فراریان جنگ اُحُد دارد ، گفت :

لما کَانَ یَوْم أحد هَزَمْنَا ففررت حَتَّى صعدت الْجَبَل فَلَقَد رَأَیْتنِی أنزو کأننی أروى (أروى: ضَأْن الْجَبَل ضد الماعز)

یعنی :  در جنگ اُحُد ، آن چنان از ترس پا بفرار گذاشتم که وقتی بخود آمدم ، دیدم مانند یک بُزِ ( ) از کوه بالا می روم

📚(( الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، تألیف سیوطی، ج ۴، ص81 ))

سئوالی که چهارده قرن است که تاریخ از وجدان های بیدار می پرسد این است :  

💥کدام افتخار است ⁉️

👈 کندنِ دربِ خیبر  یا  به آتش کشیدنِ دربِ خانه ی زهراء (س ) 

مرد نَبردِ خیبر و ننگِ اُحُد کجا
حیدر کجا ، فراری جنگِ اُحُد کجا

برگرفته از دروس کلام تطبیقی سید رضا نوعی (حکیم )

فرارِ ابوبکر و عُمَر در جنگِ خیبر

به مناسبت سالروزِ فتحِ خیبر ، که در تاریخ 24 ماه رجب ( سال هفتم هجری) و به دستانِ ولائی امیرالمؤمنین (ع) صورت گرفت ،بر اساس منابع معتبر اهل سنت ، به بررسی اجمالی این واقعه ی مهم می پردازیم :

- رُوِیَ أنَّهُ ( ص )،بَعَثَ أبابكر أولاً فَرَجَعَ مُنهَزِمَاً وَ بَعَثَ عُمَر فَرَجَعَ كذلِك فَغَضَبَ النَّبِیَّ ( ص ) لِذلِك فَلَمّا أصبَحَ خَرَجَ إلىَ النّاس و مَعَهُ رَأیَةً فَقالَ ( ص) )) :

🚩« لَاُعطِیَنَّ الرّأیَةَ غَداً رَجُلاً یُحِبُّ اللّهَ وَ رَسُولَهُ و یُحِبُّهُ اللّهُ وَ رَسُولُهُ کَرّارٌ غَیْرُ فَرّارٍ، لا یَرْجِعُ حَتّى یَفْتَحُ اللّهُ عَلَى یَدَیْهِ»🗡🚩

ترجمه : روایت شده است كه رسول خدا (ص) ، نخست ابوبكر را (در روز 22 رجب ) به طرفِ خیبر فرستاد كه او فرار كرده و برگشت ، سپس عُمَر را ( روز بعد یعنی 23 رجب ) فرستاد ، او نیز به همان سرنوشت دچار شد

  لذا پیامبر (ص) خشمگین شده و فرمود :

🚩(فردا پرچم را به دستِ مَردى خواهم داد که خدا و رسولش او را دوست دارند و او نیز خدا و رسولش ‍ را دوست دارد، او هجوم کننده است ، و هرگز فرار کننده نیست، از حمله بر نمى گرددتا خدا به دستِ او قلعه را فَتح کند.)

 📚(صَحیحِ مُسلِم ج9 ص304) (صَحيحِ البُخاري ، ص741 ، ح3009 )

حاکم نیشابوری ، بزرگترین محدث اهل سنت در کتاب المستدرک ،روایاتِ مربوط به فرارِ خلیفه ی اول و دوم  در جنگ خیبر را نقل کرده و به صحیح بودن آنها تصریح نموده است .

📚(( المستدرک علی الصحیحین ج 3 ص 39 و 40)). (( تصویر فوق 👆 ))

-احمد بن حنبل می گوید :

«کان رسول اللَّهِ یبْعَثُهُ بِالرَّایةِ جِبْرِیلُ عن یمِینِهِ وَمِیکائِیلُ عن شِمَالِهِ لاَ ینْصَرِفُ حتی یفْتَحَ له»

پیغمبر اکرم (ص) در جنگ‌ها پرچم را به دست امیرالمؤمنین علی (ع ) می‌داد و جبرئیل ، سمتِ راستِ علی (ع) و میکائیل نیز سمتِ چپِ ایشان بود و از هیچ جنگی برنمی‌گشت ، مگر با فتح و پیروزی .

📚((مسند الإمام أحمد بن حنبل، ج 1، ص 199، ح 1719))

- عُمَربن خطّاب نیز در مورد رشادت و شجاعت علی (ع) و رهاوردِ آن برای اسلام ، گفته :

«لَوْلَا سَيْفُهُ لَمَا قَامَ عَمُودُ الْإِسْلَامِ» اگر شمشیر علی نبود پرچم اسلام برافراشته نمی‌شد.

📚((شرح نهج البلاغة ، ابن ابی الحدید معتزلی شافعی ج 12، ص 51 ))

- جلال الدین سیوطی از علمای بزرگ اهل سنت  در تفسیر آیه ۱۵۵ سوره آل عمران  روایت کرده است:

 عُمَر ( خلیفه ی دوم ) ، هنگام قرائت آیه مزبور که اشاره به فراریان جنگ اُحُد دارد ، گفت :

لما کَانَ یَوْم أحد هَزَمْنَا ففررت حَتَّى صعدت الْجَبَل فَلَقَد رَأَیْتنِی أنزو کأننی أروى (أروى: ضَأْن الْجَبَل ضد الماعز)

یعنی : من در جنگ اُحُد ، آن چنان از ترس پا بفرار گذاشتم که وقتی بخود آمدم ، دیدم مانند یک بُزِ ( ) از کوه بالا می روم 

📚(( الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور، تألیف سیوطی، ج ۴، ص81 ))

علما و متکلمانِ اهل سنت ، مانند شیعه ، یکی از شرایطِ امامت را شجاعت می دانند ،

ولی متأسفانه در طول تاریخ ، این پرسش بی پاسخ مانده است که چگونه گروهی ، شایستگی و فضائلِ علی (ع) را نادیده گرفته و زمامِ اُمورِ خود و جامعه را به کسانی دادند که در همه ی جنگ ها ، بقولِ خودشان ، مانند بُز ( ) فرار را بر قرار ترجیح می دادند .

برگرفته از دروس کلام تطبیقی سید رضا نوعی (حکیم )

(( نوروز از نگاه اهل بیت ، علیهم السلام و مکتب تشیع  ))

 ابتدا چند روایت در مورد نوروز را ذیلاً نقل می کنیم و سپس به داوری و توضیح پیرامون آنها می پردازیم :

1- پیامبراسلام (ص ) فرمودند:

فنَیرِزُوا إن قَدَرتُم کُلَّ یَومٍ یَعنی تَهادَوا و تَواصَلُوا فِی اللَّهِ.

اگر می‏توانید هر روز را نوروز کنید ؛ یعنی در راه خدا به یکدیگر هدیه بدهید و با یکدیگر پیوند داشته باشید.

📚 (دعائم الإسلام ، ج ۲ ، ص ۳۲۶ )

2- قال الصادق ( ع ) :

یوْمُ النَّیْرُوزِ هُوَ الْیَوْمُ الَّذِی یَظْهَرُ فِیهِ قَائِمُنَا أَهْلَ الْبَیْتِ وَ وُلَاةَ الْأَمْرِ ... وَ مَا مِنْ یَوْمِ نَیْرُوزٍ إِلَّا وَ نَحْنُ نَتَوَقَّعُ فِیهِ الْفَرَجَ لِأَنَّهُ مِنْ أَیَّامِنَا حَفِظَتْهُ الْفُرْسُ وَ ضَیَّعْتُمُوه‏.  

شیخ احمد بن فهد حلى در کتاب «مهذب» و دیگران در تألیفات خود از معلى بن خنیس و او از حضرت صادق علیه السّلام روایت کرده است که فرمود: نوروز، روزى است که قائم ما اهل بیت و صاحب امر خلافت در آن روز قیام مى‏کند ... و هیچ روز نوروزى نیست مگر اینکه ما در آن انتظار فرج داریم. زیرا نوروز از روزهاى ماست. ایرانیان آن روز را حفظ کردند، ولى شما عربها آن را از دست دادید !

📚( بحار الأنوار ، علامه مجلسی ج ‏52 ص  308 )

3-‏ قال الصادق ( ع ) :

أنَّ یَوْمَ النَّیْرُوزِ هُوَ الْیَوْمُ الَّذِی أَخَذَ فِیهِ النَّبِیُّ (ص) لِأَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (ع) الْعَهْدَ بِغَدِیرِ خُمٍّ فَأَقَرُّوا لَهُ بِالْوَلَایَةِ فَطُوبَى لِمَنْ ثَبَتَ عَلَیْهَا وَ الْوَیْلُ لِمَنْ نَكَثَهَا...مَا مِنْ یَوْمِ نَوْرُوزٍ إِلَّا نَحْنُ نَتَوَقَّعُ فِیهِ الْفَرَج‏.

امام صادق علیه السلام می‌فرماید: نوروز روزی‌ست که در آن پیامبر صلی الله علیه و آله برای حضرت علی علیه السلام در غدیر خم پیمان گرفت و آنانکه آنجا بودند به ولایت آن حضرت اقرار کردند و خوشا به حال کسی که بر آن ثابت قدم ماند و وای به حال کسی که آن پیمان و عهد ولایت را شکست .

📚(بحارالانوار جلد ۵۹ )

4- امام صادق علیه السّلام فرمودند:

ما مِن يَومِ نَيروزٍ إلاّ و نَحنُ نَتَوقَّعُ فِيهِ الفَرَجَ لأِنَّهُ مِن أيّامِنا و أيّامِ شِيعَتِنا

هيچ نوروزي نيست مگر آن كه ما در آن روز منتظر فرج [ظهور قائم آل محمّد صلي الله عليه و آله و سلم] هستيم؛ چرا كه نوروز از روزهاي ما و شيعيان ما است.  

📚( مستدرك الوسائل ، ج 6 ، ص 352 )

5- أتی علی(ع) بهدیة النَّیروز، فقال(ع):

 «ما هذا؟». قالوا: یا أمیرالمؤمنین! الیوم النَّیروز. فقال(ع): « إصنَعوا لَنا کُلّ یَومٍ نَیروزاً ».

برای علی(ع) هدیه نوروز آوردند. فرمود: «این چیست؟». گفتند: ای امیرمؤمنان! امروز، نوروز است. فرمود: هر روزِ ما را نوروز سازید.

📚 (مَن لايحضره الفقيه، شيخ صدوق، ج 3، ص300 )

6- روی أنّه قال علی (ع) : نیروزُنا کُلَّ یَومٍ.  

روایت شده است که علی(ع) فرمود: هر روزِ ما  نوروز است.

📚 (من لايحضره الفقيه، شيخ صدوق، ج 3، ص300)

7- امام علی(علیه السلام) فرمودند:

کلُّ یَومٍ لا یُعصَی اللَّهُ فیهِ فَهُوَ عِیدٌ .

هر روزی که در آن خداوند نافرمانی نشود ، عید است.

📚( نهج ‏البلاغه ، حکمت ۴۲۸ )

 شرح و توضیح روایات فوق توسط حکیم :

🔘 واژه ی ( عید ) از ماده عود به معنی بازگشت است که یکی از مصادیق آن بازگشت از گناه و ظاهر شدنِ نورانیت و صفای بندگی است فلذا علی (ع) فرمودند : ( هر روز که در آن معصیت نشود ، عید است ) اینگونه است که بهار واقعی و تحول حقیقی و نوروز ، در درون ما تحقق می یابد .
 
🔘یکی دیگر از مصادیق عید ، که در روایات بالا بدان اشاره شده ، غدیر ولایت است کما اینکه خداوند سبحان، اِکمال دین و تمامیّتِ نعمتش را به ولایت امیرالمؤمنین (ع) منحصر فرموده : (الْيَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِينَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْکُمْ نِعْمَتِي )  ( آیه 3 ،سوره مائده ) .

🔘با کمی تأمل و امعانِ نظر در روایات فوق در می یابیم که «نوروز» در روایات اهل بیت (ع) ، با تَعریب ، بصورتِ «نَیروز» آمده ولی حضراتِ معصومین (ع) هرگز آنرا به یک روز خاص در طول سال شمسی ( روز اوّلِ «حَمَل» - روز اوّلِ فروردین  ) مختص ندانسته بلکه مصادیق دیگری برای آن ذکر فرموده اند :

👈مانند : ( روز غدیر ، روز ظهور امام زمان عج ، هر روز که گناه نشود )  و از آن بالاتر اینکه معنای نوروز را چنان وسعت داده اند که به تمام ایام می تواند تعمیم یابد کما اینکه فرموده اند : ( هر روز ، نوروز است ) .

🔘در منطق اهل بیت ، نه تنها با سنت هائی مانند (صله ی رحم ) مخالفت نشده ، بلکه به آنها توصیه نیز گردیده لیکن مفهوم نوروز را توسعه داده و آنرا مختص به یک روز خاص ( اول فروردین ) نمی دانند و فرموده اند : ( إصنَعوا لَنا کُلّ یَومٍ نَیروزاً ، یعنی : هر روز را نوروز قرار دهید ) .

🔘 نکته ی حائز اهمیت اینکه اگر در روایات فوق ، نوروز به روز غدیر و یا هنگام ظهور امام زمان (عج) ،انطباق یافته ، البته منظور این نیست که واقعه ی غدیر ، در روزِ نوروز واقع شده  و یا ظهور امام زمان (عج) در این روز واقع می شود ، بلکه منظور آن است که نوروز واقعی و عیدِ حقیقی ،با ولایتِ علی (ع) و ظهور امام زمان (عج) پیوند ناگسستنی داشته و از مصادیق بارزِ آن است ، بنابر این شایسته است ، منتظرانِ ظهور امام زمان (عج) در انتظارِ چنین عید و نوروزی باشد .

🔘 اگر هر روز از ایامِ روزگار و لحظاتِ زندگیِ ما با ولایتِ علی (ع) ، پیوند خورده و رنگ بوی ولائی داشته باشد ، از اِندراس و کهنگی نجات یافته و قطعاً آنروز و آن لحظه ،  عیدِ حقیقی و نوروزِ واقعی خواهد بود .

اما کلام آخر اینکه : ( ای یوسفِ زهرا ) :

جدا از رویت ای ماه دل افروز
نه روز از شب شناسم نه شب از روز
وصالت گر مرا گردد میسر
همه روزم شود چون عید نوروز

********

اندر دل من ماهِ دل افروز تویی
بر رنجِ منِ غریب ، دلسوز تویی
شادند جهانیان به نوروز و به عید
عیدِ من و نوروزِ من ، امروز تویی

آیا دعایِ تحویلِ سال ، مُعتبر است ؟

دعای تحویلِ سال در منابع روایی اوّلیه و معتبرِ شیعه یا اهلِ سُنت ، وارد نشده و همچنین در کتاب‌های معتبر و مشهورِ دعا ( سید ابن طاووس در اقبال و شیخ طوسی در مصباح المتهجد) به آن اشاره ای ننموده‌‌اند .

فقط برای اولین بار ، علامه مجلسی در کتاب «زاد المعاد» به نَقل آن پرداخته ، لیکن ایشان تصریح نموده ، منبعِ او ، برخی از کتاب‌های غیرِ مشهور بوده که در همان کُتُب نیز این دعا به معصوم(علیه‌‌السلام) نسبت داده نشده است.

به استنادِ قائده ی( تَسامُحِ در ادله ی سُنَن ) نیز نمی توان این دعا را بجا آورد زیرا موردِ استعمالِ قاعده ، جایی است که ثوابِ خاصی بر عَمَلِ خاصی به یکی از معصومین(علیهم‌‌السلام) نسبت داده شود که این خصوصیت در این دعا نیست.

👈با توجه به موارد مطروحه ی فوق ، دعای تحویل سال ، مَأثور و معتبر نبوده و نمی توان آنرا به معصومین نسبت داد ، اما این دعا ، مُشکلِ محتوائی نداشته و چنانچه بعنوانِ راز و نیاز و مناجاتِ با خداوندِ سُبحان ، خوانده شود بلااشکال می باشد .

روایت مجلسی از دعای مزبور این چنین است :

«یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ یَا مُدَبِّرَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ یَا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْأَحْوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَى أَحْسَنِ الْحَالِ»

تپیدم ، ناله کردم ، داغ گشتم ، خاک گردیدم
وفا افسانه ها دارد که می باید شنید از من