پیام شیعه | Shia

تصور ابن عربی از خدا ⁉️😳

✍️محی الدین عربی در فتوحات مکیه ( ج 9 ص 326 و 327 ) هارون الرشید را امیرالمومنین خوانده و می گوید :

فرزند او بنام احمد سبتی همیشه شش روز هفته را روزه می گرفت و به عبادت مشغول بود و فقط روز شنبه برای امرار معاش به کسب و کار اشتغال می ورزید فلذا از او پرسیدم چرا فقط روز شنبه را به کار می پردازی ؟ او پاسخ داد :

خداوند متعال ابتدای خلقت را روز یکشنبه قرار داد و در روز جمعه پایان داد. پس من نیز روزهای یک شنبه تا جمعه را برای عبادت قرار دادم . در تمام این روزها هیچ زمانی برای راحتی و حظ نفس من وجود ندارد زیرا خداوند این روزها را برای تلاش جهت تقوا قرار داده . همچنین خداوند سبحان روز شنبه به آنچه از روز یکشنبه تا جمعه خلق کرده نظر می‌کند ، 👈 سپس دراز می‌کشد و یک پایش را روی پای دیگرش می‌اندازد 👉 و می‌گوید: أنا المَلِک ، من پادشاهم و این روز را شنبه نام می‌گذارم ، زیرا شنبه (سبت) یعنی راحتی .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

نقد و بررسی اجمالی اظهارات ابن عربی :

(1) -  موضوع فوق برگرفته از آموزه های یهود و اخبار جعلی ، موسوم به ( اسرائیلیات ) می باشد که مطابق آنها خداوند خلقت را از روز یکشنبه آغاز و در روز جمعه پایان داده و در روز شنبه ( معاذ الله ) به استراحت پرداخته است .

(2) - در عبارت ابن عربی صراحتاً دو صفت  👈(فاستلقى : دراز کشیدن ، تکیه دادن)👉 و نیز  👈(و وضع إحدى رجليه على الأخرى ، یک پای را روی پای دیگر نهادن)👉 بخداوند نسبت داده شده ، حال آنکه توصیف خدا به این اوصاف که از ویژگی های مخلوقات و موجودات جسمانی و محدود می باشد از نظر قرآن مردود و از نگاه ائمه اطهار (ع) در مکتب تشیع ، کُفر محسوب می گردد .

(3) - روایات مزبور که اساس خلقت را با روزهای هفته تطبیق داده و دال بر استراحت خدا در روز شنبه و تکیه دادن ( دراز کشیدن ) و یک پا را روی پای دیگر نهادن او می باشد را علمای بزرگ اهل سنت مانند : محمد ناصر آلبانی ، بیهقی ، قرطبی ، ابو حیان اندلسی و ابن کثیر ، برگرفته از آموزه های یهود و احادیث جعلی ( اسرائلیات ) می دانند و تصریح نموده اند که آیه ( 38 سوره ق ) که می فرماید : (  وَلَقَدْ خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَمَا مَسَّنَا مِنْ لُغُوبٍ ) در تکذیب و رد این باور نادرست یهودیان نازل شده است . ( در ادامه تفصیلاً به آراء علمای اهل سنت اشاره خواهد شد )

(4)- در این میان فقط اشخاصی مانند : ابن تیمیه و نیز وهابیونی مثل : ابن عثیمین و بن باز که قائل به تجسیم خداوند هستند ، با سخن ابن عربی موافق بوده و می گویند خداوند پس از اتمام خلقت بر عرش تکیه زد و یک پایش را روی پای دیگرش نهاده است و همچنین بر این باورند که ( إِنَّهَا جلْسَة الرَّب تَعَالَى ) یعنی : این نحوه نشستن مخصوص خداوند است و هیچکس حق ندارد مانند خدا دراز بکشد و یک پایش را روی پای دیگرش بگذارد .😳

(5)- ابن عربی بر خلاف نص قرآن کریم ، روایت اسرائیلی و جعلی از آفرینش را به دیده قبول نگریسته و ضمن تحسین آن ، اوصاف جسمانی و کفر آمیز ( دراز کشیدن و یک پا روی پای دیگر گذاشتن ) را بخداوند نسبت داده است . (معاذ الله )

نقد و بررسی تفصیلی :

الف ) بررسی دیدگاه علمای اهل سنت درباره روایت جعلی و اسرائیلی مورد استشهاد ابن عربی :

(1) - محمد ناصر آلبانی که از بزرگترین محدثان اهل سنت می باشد ( در کتاب سلسله الاحادیث الضعیفه و الموضوعه ج 2 ص178) درباره حدیث مورد استناد ابن عربی به جعلی و از اسرائلیات بودن آن تصریح نموده  و می گوید :

 ( فإن الحديث يستشم منه رائحة اليهودية الذين يزعمون أن الله تبارك وتعالى بعد أن فرغ من خلق السموات والأرض استراح و أنا أعتقد أن أصل هذا الحديث من الإسرائيليات و تعالى الله عما يقول الظالمون علوا كبيرا ) همچنین نامبرده در کتاب دیگرش بنام (موسوعة الألباني في العقيدة ج 6 ص 333) می گوید: ( إسناده ضعيف والمتن منكر كان من وضع اليهود ) .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا )و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

(2) - ابن کثیر نیز که از محدثان و علمای برجسته اهل سنت است در کتاب ( جامع المسانيد والسنن ج 7 ص 91 ) می گوید :

هذا إسناد غريب جداً ، وفيه نكارة شديدة، ولعله متلقى من الإسرائيليات اشتبه على بعض الرواة فرفعه إلى رسول الله (ص).

یعنی : سند روایت واقعا غریب است . در این روایت نکاره شدیدی است و ما نمی توانیم آن را بپذیریم. این روایت برگرفته از اسرائلیات است که اشتباهاً توسط برخی از راویان به پیامبر (صلی الله علیه وآله) نسبت داده شده .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا  ) کلیک کنید . 👉

(3) - شمس الدین قرطبی در تفسیر آیه ( 38 سوره ق ) می گوید :

هَذِهِ الْآيَةُ نَزَلَتْ فِي يَهُودِ الْمَدِينَةِ، زَعَمُوا أَنَّ اللَّهَ تَعَالَى خَلَقَ السموات وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ، أَوَّلُهَا يَوْمُ الْأَحَدِ وَآخِرُهَا يَوْمُ الْجُمُعَةِ، وَاسْتَرَاحَ يَوْمَ السَّبْتِ، فَجَعَلُوهُ راحة، فأكذبهم الله تعالى في ذلك. ( تفسیر قرطبی ج 17 ص 24 ) .

یعنی : این آیه درباره یهودیان مدینه نازل شده زیرا آنها اعتقاد داشتند که خداوند آسمان ها و زمین را در شش روز آفریده که آغاز آن روز یکشنبه و اتمام آفرینش نیز در روز جمعه بوده و خداوند در روز شنبه استراحت نموده ، اما خداوند با نزول آیه مزبور اعتقاد یهودیان را تکذیب فرموده است .

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

تبصره : همانطوریکه در ادامه توضیح خواهیم داد منظور از ( ستّة ایّام ) در قرآن ، شش روز از ایام دنیا که هر روز 24 ساعت است نیست ، بلکه مراد از ( ستّة ایّام ) شش بُرهه ( دوره ، مرحله ) می باشد .

(4) - ابوحیّان اندلسی نیز در ( تفسیر البحر المحیط ج 4 ص 313) ذیل آیه ( 38 صوره ق) می گوید :

زَعَمُوا أَنَّهُ فَرَغَ مِنْ خلق السموات وَالْأَرْضِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ، وَاسْتَلْقَى عَلَى ظَهْرِهِ وَاضِعًا إِحْدَى رِجْلَيْهِ عَلَى الْأُخْرَى لِلِاسْتِرَاحَةِ. وَرَدَّ اللَّهُ تَعَالَى ذَلِكَ بِقَوْلِهِ: وَلَمْ يَعْيَ بِخَلْقِهِنَّ [احقاف 33] وَما مَسَّنا مِنْ لُغُوبٍ .

یعنی : یهود اعتقاد دارد که خداوند خلقت آسمان ها و زمین را در روز جمعه تمام کرده و سپس ( روز شنبه ) به پشت تکیه داده و یکی از پاهایش را روی پای دیگرش نهاده و به استراحت پرداخته که خداوند با آیه فوق و نیز آیه ( 33 سوره احقاف ) سخن آنان را تکذیب فرموده است .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

ب ) بررسی دیدگاه اهل بیت (ع) و علمای شیعه :

(1) - در اصول کافی ( ج 2 ص 661 ) از امام سجاد (ع) روایت شده :

عَنْ أَبِي حَمْزَةَ اَلثُّمَالِيِّ قَالَ: رَأَيْتُ عَلِيَّ بْنَ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا اَلسَّلاَمُ قَاعِداً وَاضِعاً إِحْدَى رِجْلَيْهِ عَلَى فَخِذِهِ فَقُلْتُ إِنَّ اَلنَّاسَ يَكْرَهُونَ هَذِهِ اَلْجِلْسَةَ وَ يَقُولُونَ إِنَّهَا جِلْسَةُ اَلرَّبِّ فَقَالَ إِنِّي إِنَّمَا جَلَسْتُ هَذِهِ اَلْجِلْسَةَ لِلْمَلاَلَةِ وَ اَلرَّبُّ لاَ يَمَلُّ وَ «لاٰ تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَ لاٰ نَوْمٌ» .

ابو حمزۀ ثمالى گويد: حضرت على بن الحسين عليهما السلام را ديدم كه نشسته بود و يكى از دو پاى خود را بر روی پای ديگر گذارده بود ، من عرضكردم : مردم از اين نوع نشستن خوششان نيايد و ميگويند: اين نشستن پروردگار است‌ ؟

حضرت فرمود : اينكه من اين طور نشستم براى اين بود كه احساس خستگی کردم ، ولی خداوند متعال هرگز خسته نمى‌شود و چرت و خواب او را نميگيرد .  ( زیرا خداوند از این صفات که مخصوص مخلوقات است منزه می باشد) .

تبصره : همانطوریکه ملاحظه می فرمائید ، امام سجاد (ع) باور کسانی را که ( معاذ الله ) می گویند خداوند یک پایش را روی پای دیگرش نهاده و این طرز نشستن فقط مخصوص خداست ، را صراحتاً رد فرموده و خداوند متعال را از این اوصاف که مخصوص موجودات محدود و جسمانی است منزه می داند . ملا صالح مازندرانی نیز در شرح خود بر این حدیث ، منظور از ( ان الناس یکروهون ) را قوم یهود می داند .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) ، ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

(2) - در توحید صدوق ( ج 1 ص 47 ) امام رضا (ع) از قول پیامبر (ص) می فرماید :

ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ... عَنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَنَّهُ قَالَ : مَا عَرَفَ اَللَّهَ مَنْ شَبَّهَهُ بِخَلْقِهِ ...

یعنی : كسى كه خداوند را به مخلوقاتش تشبيه كند ، او را نشناخته است .

(3) - در وسائل الشیعه نیز از امام صادق (ع) روایت کرده که ایشان می فرماید :

عَنِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ فِي حَدِيثٍ قَالَ: يَا يُونُسُ مَنْ زَعَمَ أَنَّ لِلَّهِ وَجْهاً كَالْوُجُوهِ فَقَدْ أَشْرَكَ وَ مَنْ زَعَمَ أَنَّ لَهُ جَوَارِحَ كَجَوَارِحِ اَلْمَخْلُوقِينَ فَهُوَ كَافِرٌ بِاللَّهِ فَلاَ تَقْبَلُوا شَهَادَتَهُ وَ لاَ تَأْكُلُوا ذَبِيحَتَهُ.

یعنی : هر کس گمان کند که صورت خداوند همانند صورت های مردم است مشرک شده و همچنین 👈 هر کس بر این باور باشد که خداوند همانند مخلوقات دارای اعضا و جوارح می باشد کافر است 👉 و شهادت او پذیرفته نیست .

تبصره : ابن عربی در جمله ( وضع إحدى رجليه على الأخرى ) صراحتاً برای خدا اعضاء و جوارح ( دو پا ) قائل شده ⁉️😳 فلذا مشمول عبارت ( فَهُوَ كَافِرٌ بِاللَّهِ ) در روایت فوق می باشد ، ضمناً متقی هندی که از علمای اهل سنت است نیز در کنز العمال ( ج 1 ص 99) از قول پیامبر (ص) روایت کرده که : من شبه الله بشيء أو ظن أن الله يشبهه شيء فهو من المشركين .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) ، ( اینجا ) و ( اینجا  ) کلیک کنید . 👉

(4) - طبرسی در تفسیر مجمع البیان ( ج 23 ص 279 ) می فرماید :

         «وَ لَقَدْ خَلَقْنَا السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَ ما مَسَّنا مِنْ لُغُوبٍ».

لغوب به معني خستگي و ملال است و در اين آيه خداوند يهوديان را تكذيب فرموده است كه اعتقاد دارند خداوند در روز شنبه پس از آفرينش جهان استراحت كرده است ، و روي همين حساب است كه روز شنبه ، يهوديان كارهاي خود را تعطيل مي‌كنند .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

(5) - علامه طباطبایی (ره) نیز در تفسیر المیزان ( ج 17 ص 564 ) پس از نقل چند نمونه از روایات مور بحث ( که امثال ابن عربی به آنها استناد نموده اند ) می فرماید :

👈 از نظر ما این روایات بوى جعل مى دهد .

سپس ایشان به متن این روایات نیز چند اشکال وارد نموده از جمله اینکه :

(( پدید آمدن روزهاى هفته که عبارت است از یک روز با شب همان روز، مولود حرکت وضعى زمین به دور محور خودش است که از هر یک بار که به دور خود دور مى زند، یک شب و یک روز پدید مى آید، چون همیشه یک طرفش رو به خورشید است و یک طرفش پشت به خورشید. بنابراین دیگر چه معنا دارد که قبل از آنکه خداى تعالى آسمانها و آسمانیان و زمین را خلق کرده و آن را کُره اى دوّار و متحرک ساخته باشد، شنبه و یکشنبه اى وجود داشته باشد؟ نظیر این اشکال در خلقت آسمانها نیز مى آید، که قبل از خلقت آن و خلقت آسمانها که یکى از آنها خورشید است ، دوشنبه اى وجود داشته باشد. ))

(( همچنین در این روایات یک روز را براى خلقت کوهها قرار داده و حال آنکه خلقتِ کوهها تدریجى بوده و نظیر این اشکال در خلقت شهرها و نهرها و رزقها وارد است ، چون آنها نیز به تدریج درست شده ، نه در یک روز ))

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

جمع بندی و نتیجه :

1- ابن عربی هر حدیثی که مطابق با افکار او باشد را بدون توجه به مبانی فقه الحدیث ، مورد استشهاد قرار می دهد فلذا فتوحات مکیه و فصوص الحکم ، نه تنها مشحون از روایات ضعیف و بی سند می باشد بلکه در اثر این بی مبالاتی او ، دو کتاب مزبور عملاً به کلکسیونی از احادیث جعلی مبدل گشته که حدیث جعلی خلقت آسمان ها و زمین مطابق ایام هفته که از اسرائلیات است را بعنوان نمونه ای از آن می توان برشمرد .

2 - ابن عربی صراحتاً دو صفت 👈(فاستلقى : دراز کشیدن ، تکیه دادن)👉  و نیز 👈(و وضع إحدى رجليه على الأخرى ، یک پای را روی پای دیگر نهادن )👉  را بخداوند نسبت داده که مطابق آموزه های یهود و مغایر با نص قرآن کریم بوده و بر اساس روایات وارده از طریق فریقین و نیز مبانی علمای شیعه و سنی ، از مصادیق ( کُفر و شرک بالله ) محسوب می گردد .

3- عقیده محی الدین عربی و نسبت ناروای او به خداوند آنجا که می گوید : 👈(و وضع إحدى رجليه على الأخرى ، یک پای را روی پای دیگر نهادن ) 👉  ، دقیقاً منطبق با عقیده ابن تیمیه و وهابیون می باشد زیرا آنها قائل به تجسیم بوده و مانند ابن عربی به حدیث جعلی (لَمَّا قَضَى اللَّهُ خَلْقَهُ، اسْتَلْقَى، ثُمَّ وَضَعَ إِحْدَى رِجْلَيْهِ عَلَى الْأُخْرَى ) استناد می کنند .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

سخن پایانی :

علیرغم اینکه محی الدین عربی مزخرفات فوق را به اسم عرفان به مخاطب القاء می کند و به استناد یک خبر جعلی و منطبق با آموزه های یهود ، چهره ای را از خداوند ترسیم می کند که پس از اتمامِ خلقتِ آسمان ها و زمین ، در روز شنبه تکیه داده و یک پایش را روی پای دیگرش نهاده است ، متأسفانه حجت الاسلام محمد حسن وکیلی در کتاب ( محی الدین عربی شیعه خالص ص 15) می نویسد :

(( محی الدین حق بزرگی بر گردن عالمان شیعی دارد و فقط به برکت آراء و آثار او بود که توفیق معرفت اجمالی آیات و روایات معارفی شیعی فراهم شده است . )) ⁉️ 😳

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

   🛑 حُسنِ خِتام با ابیاتی از رهبر فقید انقلاب ( ره ) :

         خارِ راه منی‌ ای‌ شیخ ، ز گُلزار برو

                                                از سرِ راهِ من ای‌ رندِ  تبهکار برو

         تو و ارشاد من ؟ ای‌‌ مُرشد بی‌ رُشد و تباه  !

                                              از بَرِ روی‌ من ای‌ صوفی‌ غدّار برو

         ای‌ گرفتار هواهای‌ خود ، ای‌ دیر نشین

                                                  از صفِ  شیفتگانِ رُخِ  دلدار برو

         ای‌ قلندر مَنِش ، ای‌ باده به کف ، خرقه به دوش

                                        خرقه‌ی شرک تُهی‌ کرده و بگذار برو

برگرفته از دروس نقد تصوف سید رضا نوعی ( حکیم )

مقاله مرتبط :

👈برای مشاهده مقاله ( جسم انگاری خدا در پارادایم تصوف ) ( اینجا ) کلیک کنید .👉

 👈برای مشاهده مقاله ( خدای مو فرفری در پارادایم جسم انگارانه ابن عربی ) ( اینجا ) کلیک کنید .👉