پیام شیعه | Shia

تصور ابن عربی از خدا ⁉️😳

✍️محی الدین عربی در فتوحات مکیه ( ج 9 ص 326 و 327 ) هارون الرشید را امیرالمومنین خوانده و می گوید :

فرزند او بنام احمد سبتی همیشه شش روز هفته را روزه می گرفت و به عبادت مشغول بود و فقط روز شنبه برای امرار معاش به کسب و کار اشتغال می ورزید فلذا از او پرسیدم چرا فقط روز شنبه را به کار می پردازی ؟ او پاسخ داد :

خداوند متعال ابتدای خلقت را روز یکشنبه قرار داد و در روز جمعه پایان داد. پس من نیز روزهای یک شنبه تا جمعه را برای عبادت قرار دادم . در تمام این روزها هیچ زمانی برای راحتی و حظ نفس من وجود ندارد زیرا خداوند این روزها را برای تلاش جهت تقوا قرار داده . همچنین خداوند سبحان روز شنبه به آنچه از روز یکشنبه تا جمعه خلق کرده نظر می‌کند ، 👈 سپس دراز می‌کشد و یک پایش را روی پای دیگرش می‌اندازد 👉 و می‌گوید: أنا المَلِک ، من پادشاهم و این روز را شنبه نام می‌گذارم ، زیرا شنبه (سبت) یعنی راحتی .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

نقد و بررسی اجمالی اظهارات ابن عربی :

(1) -  موضوع فوق برگرفته از آموزه های یهود و اخبار جعلی ، موسوم به ( اسرائیلیات ) می باشد که مطابق آنها خداوند خلقت را از روز یکشنبه آغاز و در روز جمعه پایان داده و در روز شنبه ( معاذ الله ) به استراحت پرداخته است .

(2) - در عبارت ابن عربی صراحتاً دو صفت  👈(فاستلقى : دراز کشیدن ، تکیه دادن)👉 و نیز  👈(و وضع إحدى رجليه على الأخرى ، یک پای را روی پای دیگر نهادن)👉 بخداوند نسبت داده شده ، حال آنکه توصیف خدا به این اوصاف که از ویژگی های مخلوقات و موجودات جسمانی و محدود می باشد از نظر قرآن مردود و از نگاه ائمه اطهار (ع) در مکتب تشیع ، کُفر محسوب می گردد .

(3) - روایات مزبور که اساس خلقت را با روزهای هفته تطبیق داده و دال بر استراحت خدا در روز شنبه و تکیه دادن ( دراز کشیدن ) و یک پا را روی پای دیگر نهادن او می باشد را علمای بزرگ اهل سنت مانند : محمد ناصر آلبانی ، بیهقی ، قرطبی ، ابو حیان اندلسی و ابن کثیر ، برگرفته از آموزه های یهود و احادیث جعلی ( اسرائلیات ) می دانند و تصریح نموده اند که آیه ( 38 سوره ق ) که می فرماید : (  وَلَقَدْ خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَمَا مَسَّنَا مِنْ لُغُوبٍ ) در تکذیب و رد این باور نادرست یهودیان نازل شده است . ( در ادامه تفصیلاً به آراء علمای اهل سنت اشاره خواهد شد )

(4)- در این میان فقط اشخاصی مانند : ابن تیمیه و نیز وهابیونی مثل : ابن عثیمین و بن باز که قائل به تجسیم خداوند هستند ، با سخن ابن عربی موافق بوده و می گویند خداوند پس از اتمام خلقت بر عرش تکیه زد و یک پایش را روی پای دیگرش نهاده است و همچنین بر این باورند که ( إِنَّهَا جلْسَة الرَّب تَعَالَى ) یعنی : این نحوه نشستن مخصوص خداوند است و هیچکس حق ندارد مانند خدا دراز بکشد و یک پایش را روی پای دیگرش بگذارد .😳

(5)- ابن عربی بر خلاف نص قرآن کریم ، روایت اسرائیلی و جعلی از آفرینش را به دیده قبول نگریسته و ضمن تحسین آن ، اوصاف جسمانی و کفر آمیز ( دراز کشیدن و یک پا روی پای دیگر گذاشتن ) را بخداوند نسبت داده است . (معاذ الله )

نقد و بررسی تفصیلی :

الف ) بررسی دیدگاه علمای اهل سنت درباره روایت جعلی و اسرائیلی مورد استشهاد ابن عربی :

(1) - محمد ناصر آلبانی که از بزرگترین محدثان اهل سنت می باشد ( در کتاب سلسله الاحادیث الضعیفه و الموضوعه ج 2 ص178) درباره حدیث مورد استناد ابن عربی به جعلی و از اسرائلیات بودن آن تصریح نموده  و می گوید :

 ( فإن الحديث يستشم منه رائحة اليهودية الذين يزعمون أن الله تبارك وتعالى بعد أن فرغ من خلق السموات والأرض استراح و أنا أعتقد أن أصل هذا الحديث من الإسرائيليات و تعالى الله عما يقول الظالمون علوا كبيرا ) همچنین نامبرده در کتاب دیگرش بنام (موسوعة الألباني في العقيدة ج 6 ص 333) می گوید: ( إسناده ضعيف والمتن منكر كان من وضع اليهود ) .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا )و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

(2) - ابن کثیر نیز که از محدثان و علمای برجسته اهل سنت است در کتاب ( جامع المسانيد والسنن ج 7 ص 91 ) می گوید :

هذا إسناد غريب جداً ، وفيه نكارة شديدة، ولعله متلقى من الإسرائيليات اشتبه على بعض الرواة فرفعه إلى رسول الله (ص).

یعنی : سند روایت واقعا غریب است . در این روایت نکاره شدیدی است و ما نمی توانیم آن را بپذیریم. این روایت برگرفته از اسرائلیات است که اشتباهاً توسط برخی از راویان به پیامبر (صلی الله علیه وآله) نسبت داده شده .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا  ) کلیک کنید . 👉

(3) - شمس الدین قرطبی در تفسیر آیه ( 38 سوره ق ) می گوید :

هَذِهِ الْآيَةُ نَزَلَتْ فِي يَهُودِ الْمَدِينَةِ، زَعَمُوا أَنَّ اللَّهَ تَعَالَى خَلَقَ السموات وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ، أَوَّلُهَا يَوْمُ الْأَحَدِ وَآخِرُهَا يَوْمُ الْجُمُعَةِ، وَاسْتَرَاحَ يَوْمَ السَّبْتِ، فَجَعَلُوهُ راحة، فأكذبهم الله تعالى في ذلك. ( تفسیر قرطبی ج 17 ص 24 ) .

یعنی : این آیه درباره یهودیان مدینه نازل شده زیرا آنها اعتقاد داشتند که خداوند آسمان ها و زمین را در شش روز آفریده که آغاز آن روز یکشنبه و اتمام آفرینش نیز در روز جمعه بوده و خداوند در روز شنبه استراحت نموده ، اما خداوند با نزول آیه مزبور اعتقاد یهودیان را تکذیب فرموده است .

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

تبصره : همانطوریکه در ادامه توضیح خواهیم داد منظور از ( ستّة ایّام ) در قرآن ، شش روز از ایام دنیا که هر روز 24 ساعت است نیست ، بلکه مراد از ( ستّة ایّام ) شش بُرهه ( دوره ، مرحله ) می باشد .

(4) - ابوحیّان اندلسی نیز در ( تفسیر البحر المحیط ج 4 ص 313) ذیل آیه ( 38 صوره ق) می گوید :

زَعَمُوا أَنَّهُ فَرَغَ مِنْ خلق السموات وَالْأَرْضِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ، وَاسْتَلْقَى عَلَى ظَهْرِهِ وَاضِعًا إِحْدَى رِجْلَيْهِ عَلَى الْأُخْرَى لِلِاسْتِرَاحَةِ. وَرَدَّ اللَّهُ تَعَالَى ذَلِكَ بِقَوْلِهِ: وَلَمْ يَعْيَ بِخَلْقِهِنَّ [احقاف 33] وَما مَسَّنا مِنْ لُغُوبٍ .

یعنی : یهود اعتقاد دارد که خداوند خلقت آسمان ها و زمین را در روز جمعه تمام کرده و سپس ( روز شنبه ) به پشت تکیه داده و یکی از پاهایش را روی پای دیگرش نهاده و به استراحت پرداخته که خداوند با آیه فوق و نیز آیه ( 33 سوره احقاف ) سخن آنان را تکذیب فرموده است .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

ب ) بررسی دیدگاه اهل بیت (ع) و علمای شیعه :

(1) - در اصول کافی ( ج 2 ص 661 ) از امام سجاد (ع) روایت شده :

عَنْ أَبِي حَمْزَةَ اَلثُّمَالِيِّ قَالَ: رَأَيْتُ عَلِيَّ بْنَ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا اَلسَّلاَمُ قَاعِداً وَاضِعاً إِحْدَى رِجْلَيْهِ عَلَى فَخِذِهِ فَقُلْتُ إِنَّ اَلنَّاسَ يَكْرَهُونَ هَذِهِ اَلْجِلْسَةَ وَ يَقُولُونَ إِنَّهَا جِلْسَةُ اَلرَّبِّ فَقَالَ إِنِّي إِنَّمَا جَلَسْتُ هَذِهِ اَلْجِلْسَةَ لِلْمَلاَلَةِ وَ اَلرَّبُّ لاَ يَمَلُّ وَ «لاٰ تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَ لاٰ نَوْمٌ» .

ابو حمزۀ ثمالى گويد: حضرت على بن الحسين عليهما السلام را ديدم كه نشسته بود و يكى از دو پاى خود را بر روی پای ديگر گذارده بود ، من عرضكردم : مردم از اين نوع نشستن خوششان نيايد و ميگويند: اين نشستن پروردگار است‌ ؟

حضرت فرمود : اينكه من اين طور نشستم براى اين بود كه احساس خستگی کردم ، ولی خداوند متعال هرگز خسته نمى‌شود و چرت و خواب او را نميگيرد .  ( زیرا خداوند از این صفات که مخصوص مخلوقات است منزه می باشد) .

تبصره : همانطوریکه ملاحظه می فرمائید ، امام سجاد (ع) باور کسانی را که ( معاذ الله ) می گویند خداوند یک پایش را روی پای دیگرش نهاده و این طرز نشستن فقط مخصوص خداست ، را صراحتاً رد فرموده و خداوند متعال را از این اوصاف که مخصوص موجودات محدود و جسمانی است منزه می داند . ملا صالح مازندرانی نیز در شرح خود بر این حدیث ، منظور از ( ان الناس یکروهون ) را قوم یهود می داند .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) ، ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

(2) - در توحید صدوق ( ج 1 ص 47 ) امام رضا (ع) از قول پیامبر (ص) می فرماید :

ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ... عَنْ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ أَنَّهُ قَالَ : مَا عَرَفَ اَللَّهَ مَنْ شَبَّهَهُ بِخَلْقِهِ ...

یعنی : كسى كه خداوند را به مخلوقاتش تشبيه كند ، او را نشناخته است .

(3) - در وسائل الشیعه نیز از امام صادق (ع) روایت کرده که ایشان می فرماید :

عَنِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ فِي حَدِيثٍ قَالَ: يَا يُونُسُ مَنْ زَعَمَ أَنَّ لِلَّهِ وَجْهاً كَالْوُجُوهِ فَقَدْ أَشْرَكَ وَ مَنْ زَعَمَ أَنَّ لَهُ جَوَارِحَ كَجَوَارِحِ اَلْمَخْلُوقِينَ فَهُوَ كَافِرٌ بِاللَّهِ فَلاَ تَقْبَلُوا شَهَادَتَهُ وَ لاَ تَأْكُلُوا ذَبِيحَتَهُ.

یعنی : هر کس گمان کند که صورت خداوند همانند صورت های مردم است مشرک شده و همچنین 👈 هر کس بر این باور باشد که خداوند همانند مخلوقات دارای اعضا و جوارح می باشد کافر است 👉 و شهادت او پذیرفته نیست .

تبصره : ابن عربی در جمله ( وضع إحدى رجليه على الأخرى ) صراحتاً برای خدا اعضاء و جوارح ( دو پا ) قائل شده ⁉️😳 فلذا مشمول عبارت ( فَهُوَ كَافِرٌ بِاللَّهِ ) در روایت فوق می باشد ، ضمناً متقی هندی که از علمای اهل سنت است نیز در کنز العمال ( ج 1 ص 99) از قول پیامبر (ص) روایت کرده که : من شبه الله بشيء أو ظن أن الله يشبهه شيء فهو من المشركين .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) ، ( اینجا ) و ( اینجا  ) کلیک کنید . 👉

(4) - طبرسی در تفسیر مجمع البیان ( ج 23 ص 279 ) می فرماید :

         «وَ لَقَدْ خَلَقْنَا السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَ ما مَسَّنا مِنْ لُغُوبٍ».

لغوب به معني خستگي و ملال است و در اين آيه خداوند يهوديان را تكذيب فرموده است كه اعتقاد دارند خداوند در روز شنبه پس از آفرينش جهان استراحت كرده است ، و روي همين حساب است كه روز شنبه ، يهوديان كارهاي خود را تعطيل مي‌كنند .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

(5) - علامه طباطبایی (ره) نیز در تفسیر المیزان ( ج 17 ص 564 ) پس از نقل چند نمونه از روایات مور بحث ( که امثال ابن عربی به آنها استناد نموده اند ) می فرماید :

👈 از نظر ما این روایات بوى جعل مى دهد .

سپس ایشان به متن این روایات نیز چند اشکال وارد نموده از جمله اینکه :

(( پدید آمدن روزهاى هفته که عبارت است از یک روز با شب همان روز، مولود حرکت وضعى زمین به دور محور خودش است که از هر یک بار که به دور خود دور مى زند، یک شب و یک روز پدید مى آید، چون همیشه یک طرفش رو به خورشید است و یک طرفش پشت به خورشید. بنابراین دیگر چه معنا دارد که قبل از آنکه خداى تعالى آسمانها و آسمانیان و زمین را خلق کرده و آن را کُره اى دوّار و متحرک ساخته باشد، شنبه و یکشنبه اى وجود داشته باشد؟ نظیر این اشکال در خلقت آسمانها نیز مى آید، که قبل از خلقت آن و خلقت آسمانها که یکى از آنها خورشید است ، دوشنبه اى وجود داشته باشد. ))

(( همچنین در این روایات یک روز را براى خلقت کوهها قرار داده و حال آنکه خلقتِ کوهها تدریجى بوده و نظیر این اشکال در خلقت شهرها و نهرها و رزقها وارد است ، چون آنها نیز به تدریج درست شده ، نه در یک روز ))

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

جمع بندی و نتیجه :

1- ابن عربی هر حدیثی که مطابق با افکار او باشد را بدون توجه به مبانی فقه الحدیث ، مورد استشهاد قرار می دهد فلذا فتوحات مکیه و فصوص الحکم ، نه تنها مشحون از روایات ضعیف و بی سند می باشد بلکه در اثر این بی مبالاتی او ، دو کتاب مزبور عملاً به کلکسیونی از احادیث جعلی مبدل گشته که حدیث جعلی خلقت آسمان ها و زمین مطابق ایام هفته که از اسرائلیات است را بعنوان نمونه ای از آن می توان برشمرد .

2 - ابن عربی صراحتاً دو صفت 👈(فاستلقى : دراز کشیدن ، تکیه دادن)👉  و نیز 👈(و وضع إحدى رجليه على الأخرى ، یک پای را روی پای دیگر نهادن )👉  را بخداوند نسبت داده که مطابق آموزه های یهود و مغایر با نص قرآن کریم بوده و بر اساس روایات وارده از طریق فریقین و نیز مبانی علمای شیعه و سنی ، از مصادیق ( کُفر و شرک بالله ) محسوب می گردد .

3- عقیده محی الدین عربی و نسبت ناروای او به خداوند آنجا که می گوید : 👈(و وضع إحدى رجليه على الأخرى ، یک پای را روی پای دیگر نهادن ) 👉  ، دقیقاً منطبق با عقیده ابن تیمیه و وهابیون می باشد زیرا آنها قائل به تجسیم بوده و مانند ابن عربی به حدیث جعلی (لَمَّا قَضَى اللَّهُ خَلْقَهُ، اسْتَلْقَى، ثُمَّ وَضَعَ إِحْدَى رِجْلَيْهِ عَلَى الْأُخْرَى ) استناد می کنند .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

سخن پایانی :

علیرغم اینکه محی الدین عربی مزخرفات فوق را به اسم عرفان به مخاطب القاء می کند و به استناد یک خبر جعلی و منطبق با آموزه های یهود ، چهره ای را از خداوند ترسیم می کند که پس از اتمامِ خلقتِ آسمان ها و زمین ، در روز شنبه تکیه داده و یک پایش را روی پای دیگرش نهاده است ، متأسفانه حجت الاسلام محمد حسن وکیلی در کتاب ( محی الدین عربی شیعه خالص ص 15) می نویسد :

(( محی الدین حق بزرگی بر گردن عالمان شیعی دارد و فقط به برکت آراء و آثار او بود که توفیق معرفت اجمالی آیات و روایات معارفی شیعی فراهم شده است . )) ⁉️ 😳

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

   🛑 حُسنِ خِتام با ابیاتی از رهبر فقید انقلاب ( ره ) :

         خارِ راه منی‌ ای‌ شیخ ، ز گُلزار برو

                                                از سرِ راهِ من ای‌ رندِ  تبهکار برو

         تو و ارشاد من ؟ ای‌‌ مُرشد بی‌ رُشد و تباه  !

                                              از بَرِ روی‌ من ای‌ صوفی‌ غدّار برو

         ای‌ گرفتار هواهای‌ خود ، ای‌ دیر نشین

                                                  از صفِ  شیفتگانِ رُخِ  دلدار برو

         ای‌ قلندر مَنِش ، ای‌ باده به کف ، خرقه به دوش

                                        خرقه‌ی شرک تُهی‌ کرده و بگذار برو

برگرفته از دروس نقد تصوف سید رضا نوعی ( حکیم )

مقاله مرتبط :

👈برای مشاهده مقاله ( جسم انگاری خدا در پارادایم تصوف ) ( اینجا ) کلیک کنید .👉

 👈برای مشاهده مقاله ( خدای مو فرفری در پارادایم جسم انگارانه ابن عربی ) ( اینجا ) کلیک کنید .👉

آراء و نظرات محی الدین عربی درباره روزه

✍️از جمله مباحث جنجالی مابین موافقان و مخالفان محی الدین عربی ، نظریه پردازی های انحرافی و فتاوی شاذ او در مبحث روزه  می باشد که بشرح ذیل به نقد و بررسی اجمالی آن می پردازیم ، البته رویکرد ما در این واکاوی انتقادی ، اثبات مذهب ابن عربی نیست زیرا در مقالات و مباحث گذشته تفصیلاً  به آن پرداخته ایم ، لیکن انگیزه ما در بحث ما نحن فیه ، اثبات سطحی نگری محی الدین و از سویی دیگر اثبات هم افق بودن افکار او با امثال ابن تیمیه و نواصب می باشد :

اگر روزه دار عمدا چیزی بخورد یا بیاشامد نه قضا دارد و نه کفاره ⁉️

ابن عربی بر خلاف اجماع تمام مسلمین ( اعم از شیعه و اهل سنت ) در فتوایی شاذ در فتوحات مکیه ( ج 9 ص 208 ) می گوید :

من أکل أو شرب متعمدا ...  أقول : إنه لا قضاء علیه و لا کفارة، فإنه لا یقضیه أبداً ، فان الفرائض،عندنا،المقيدة بالأوقات،إذا ذهب وقتها بتعمد من الواجبة عليه،لا يقضيها أبدا مطلقا.

اگر روزه دار از روی عمد چیزی بخورد یا بیاشامد، به  اعتقاد من ، نه قضا و نه کفاره بر او واجب نیست و نظر من در مورد سایر واجبات نیز همین است .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

✔️اجماع علمای اهل سنت ( مذاهب اربعه فقه شافعی ، مالکی ، حنبلی و حنفی ) بر آن است که اگر روزه خواری ، از روی عمد و انکار یکی از ضروریات دین باشد ، کفر و در غیر این صورت ( فسق ) محسوب می گردد و بر شخص قضای روزه و کفاره واجب می گردد و بهتر است از سهل انگاری خویش توبه و استغفار نیز بنماید .

(1) - ابن عبدالبر که یکی از علمای بزرگ اهل سنت است در کتاب ( الاستذکار ج 1 ص 77 ) می گوید :

( وَأَجْمَعَتِ الْأُمَّةُ وَنَقَلَتِ الْكَافَّةُ فِيمَنْ لَمْ يَصُمْ رَمَضَانَ عَامِدًا وَهُوَ مُؤْمِنٌ بِفَرْضِهِ وَإِنَّمَا تَرَكَهُ أَشَرًا وَبَطَرًا تَعَمَّدَ ذَلِكَ ثُمَّ تَابَ عَنْهُ - أَنَّ عَلَيْهِ قَضَاءَهُ فَكَذَلِكَ مَنْ تَرَكَ الصَّلَاةَ عَامِدًا )

یعنی : ( امت درباره‌ی کسی که عمدا رمضان را روزه نگرفته و به فرض بودن آن ایمان دارد و بلکه از روی غرور و تکبر آن را ترک نموده سپس توبه کرده اجماع کرده‌اند که باید قضایش را به جای آورد و همچنین حکم درباره تارکِ نماز نیز همین است ) .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

(2) - ابن قدامه مقدسی نیز که از علمای برجسته اهل سنت است در کتاب ( المغنی ج 3 ص 130) می گوید :

(  لَا نَعْلَمُ فِي ذَلِكَ خِلَافًا ؛ لِأَنَّ الصَّوْمَ كَانَ ثَابِتًا فِي الذِّمَّةِ ، فَلَا تَبْرَأُ مِنْهُ إلَّا بِأَدَائِهِ ، وَلَمْ يُؤَدِّهِ ، فَبَقِيَ عَلَى مَا كَانَ عَلَيْهِ )

یعنی : ( در این مورد اختلافی سراغ نداریم؛ زیرا روزه ثابت و بر ذمّه باقی می‌ماند و از عهده‌اش نمی‌رود مگر با ادای آن ) .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

(3) - در کتاب فتاوى اللجنة الدائمة ( ج 10 ص 143 ) فتوای ( 6060) آمده :

من ترك الصوم جحدا لوجوبه فهو كافر إجماعا و من تركه كسلا وتهاونا فلا يكفر و عليه قضاء ما تركه مع التوبة إلى الله سبحانه.

یعنی : ( کسی که روزه را از روی انکار وجوبش ترک گوید به اجماع کافر است، و آنکه از روی تنبلی روزه نگیرد کافر دانسته نمی‌شود و باید قضای آن روزه‌هایی که ترک گفته را به جای آورد و همراه آن توبه کند . )

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

✔️بعد از آنکه اجماع اهل سنت را بشرح فوق دانستیم ، اکنون به تشابه فتاوی ابن تیمیه و ابن عثیمین که هر دو از نواصب و دشمنان سرسخت امیرالمومنین و اهل بیت ( علیهم السلام ) می باشند ، بشرح می پردازیم :  

الف ) ابن تیمیه در کتاب الفتاوی الکبری ( ج 5 ص 377) همانند ابن عربی می گوید :

( وَلَا يَقْضِي مُتَعَمِّدٌ بِلَا عُذْرٍ صَوْمًا وَلَا صَلَاةً وَلَا تَصِحُّ مِنْهُ )

یعنی : شخص مُتعمِّد و بی‌عذر ، مطلقاً نه روزه و نه نمازِ قضا بر او واجب نیست و اصلاً ( قضای روزه و نماز او نیز ) صحیح نیست .

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

ب )  ابن عثیمین نیز در کتاب مجموع فتاوى ورسائل العثيمين ( ج 19 ص 89 ) دقیقاً با عبارات ابن عربی می گوید :

( أما لو ترك الصوم من الأصل متعمداً بلا عذر فالراجح أنه لا يلزمه القضاء، لأنه لا يستفيد به شيئاً، إذ أنه لن يقبل منه، فإن القاعدة أن كل عبادة مؤقتة بوقت معين فإنها إذا أخرت عن ذلك الوقت المعين بلا عذر لم تقبل من صاحبها فإن القاعدة أن كل عبادة مؤقتة بوقت معين فإنها إذا أخرت عن ذلك الوقت المعين بلا عذر لم تقبل من صاحبها )

یعنی : ( اما اگر روزه را از اساس از روی عمد و بدون عذر ترک گوید راجح آن است که قضا برای وی لازم نیست؛ زیرا از آن فایده‌ای نمی‌برد و از او پذیرفته نمی‌شود چرا که قاعده این است که هر عبادت دارای وقت معینی است و هرگاه بدون عذر از آن وقت به تاخیر افتد از صاحبش پذیرفته نمی‌شود )

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

تبصره : افق فکری ابن عربی با ابن تیمیه و ابن عثیمین آن قدر نزدیک است که گویا یک روح در سه بدن می باشند ، حتی الفاظ آنها نیز بنحو شگفت انگیزی شبیه به یکدیگر می باشد ، بعنوان نمونه این عبارت محی الدین را ( فان الفرائض،عندنا،المقيدة بالأوقات،إذا ذهب وقتها بتعمد من الواجبة عليه،لا يقضيها أبدا مطلقا ) با این عبارت ابن عثیمین ( فإن القاعدة أن كل عبادة مؤقتة بوقت معين فإنها إذا أخرت عن ذلك الوقت المعين بلا عذر لم تقبل من صاحبها ) مقایسه نمائید .

ابن عربی در فتوحات مکیه ( چهار  جلدی ) ( ج 1 ص 652) درباره روزه حضرت مریم (س) و مقایسه آن با روزه حضرت داوود (ع) می گوید :

( بهترین روزه و معتدل ترین روزه، صوم یک روز درباره خودت و صوم یک روز درباره پروردگارت و بین آن دو ، افطار کردنِ یک روز می باشد و  این روزه مریم علیها السلام است ، او چون می دید مردان یک درجه بر او برتری دارند و شهادت دو زن ، برابر با شهادتِ یک مرد است ، لذا با خود گفت : روزه داشتن دو روزِ من ، به منزله یک روزِ مردان است ، بنابر این با این روزه گرفتن مضاعف ، به مقام مردان رسید و در فضیلت روزه با داود علیه السلام برابر گردید ).  

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

تبصره :

الف ) از محی الدین عربی که زن را موجودی طفیلی و فی نفسه ناقص معرفی نموده و متأثر از احادیث جعلی ( اسرائلییات ) او را خلق شده از دنده چپ آدم (ع) می داند ، دور از انتظار نیست که درباره حضرت مریم (س) نیز اینگونه گستاخانه سخن بگوید . ان شاء الله در مباحث آتی به نقد و بررسی این موضوع بصورت مستوفی و مجزا خواهیم پرداخت .

ب ) گوهر وجودی مرد و زن به تصریح این آیه (  خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا ) و نیز روایات صحیح وارده در منابع شیعه ، یکی است و راه رسیدن به کمال برای هر دو آنها نیز فقط ایمان و عمل صالح می باشد کمااینکه قرآن کریم می فرماید : مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَىٰ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً ۖ وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (97 نحل) ( یعنی : هر کس از مرد و زن کار نیکی به شرط ایمان به خدا به جای آرد ما او را به زندگانی خوش و با سعادت زنده ابد می‌گردانیم و اجری بسیار بهتر از عمل نیکی که می‌کردند به آنان عطا می‌کنیم.) قرآن هرگز نفرموده که زنان برای رسیدن به مقام مردان می بایست دو برابر مردان عمل صالح انجام دهند ، اصلاً ملاک ارزشیابی عمل از نظر قرآن ، تقوا و حُسنِ فاعلی و فعلی است ، از نگاه قرآن (  أَحْسَنَ عَمَلاً ) ملاک است نه (  أَکثَرَ عَمَلاً ) .و همچنین در قرآن کریم می فرماید : ( وَالصَّائِمِينَ وَالصَّائِمَاتِ ) یعنی روزه داری مردان و زنان را در کنار یکدیگر آورده و سپس می فرماید : ( أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا ) و نفرموده اجر روزه داری مردان بیشتر از زنان است . فلذا توجیهات ابن عربی مبنی بر اینکه زن برای رسیدن به مقامات معنوی مردان می بایست دو برابر آنها اعمال عبادی انجام دهد ، از نظر قرآن مردود است .

ابن عربی در فتوحات مکیه ( ج 2 ص 375 ) متأثر از افکار نواصب و بنی امیه ، درباره روزه ی عاشورا می گوید :

روزه‌‌‌‌ی عاشوراء ،کفاره‌‌‌‌ی گناهان سال گذشته است و برای طی نمودنِ مراحلِ سُلوک ، با روزه گرفتن در تمامِ سال ،برابری می کند . کسی که بخواهد به مقامِ فنای در احدیّتِ ذات ، نائل شود ، می بایست در روز عاشورا ، روزه بگیرد تا از برکاتِ آن به بالاترین مرتبه ی تقرّب و جمعِ بینِ قُرب فرائض و نوافل دست یابد . براستی چنین فردی از دو شهود و دو تَجلّی برخوردار می گردد .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

تبصره :

الف ) ابن عربی به یک روایت جعلی از کتاب صحیحِ مُسلِم ،در ارتباط با ثواب روزه ی عاشورا نیز استناد کرده ، در صورتیکه در کتاب مذکور ( صحیحِ مُسلِم ) احادیث دیگری از رسول اکرم (ص) نقل شده که با وجوبِ روزه ی ماه مبارک رمضان ، روزه ی عاشورا ، منسوخ گردیده است . ⁉️ شگفت انگیز است که محی الدین عربی علیرغم کثرت این روایات و نیز صحیح بودن اسنادشان ، با بی اعتنایی به آنها فقط به روایت جعلی ثواب روزه عاشورا اکتفاء و آنرا موید نظریه خود دانسته است .

ب ) با احتمال تقیه ابن عربی نیز نمی توان رویه غلط وی را توجیه کرد ، زیرا اگر او بجای این مهملات و لاطائلات درباره ثواب روزه عاشورا ، به اثبات منسوخ شدن روزه عاشورا می پرداخت و به روایات صحیح مسلم نیز استناد می کرد ، هرگز به شیعه بودن متهم نمی گردید .

👈 برای مشاهده چند نمونه از روایات صحیح مسلم درباره منسوخ شدن روزه عاشورا ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

ج ) محمد ناصرِ آلبانی که از بزرگترین محدثان و فقهای اهل سنت می باشد . احادیث مرتبط با روزه ی عاشورا و شادی و سرور در آن را جعلی دانسته و می گوید :

دشمنانِ حسین رضی الله عنه کسانی هستند که احادیثی در فضیلت روزه ی عاشورا و سرمه کشیدن و اطعام در این روز جعل نمودند و هدف آنها از این کار ، مقابله با شیعیان بود ، زیرا شیعه ، عاشورا را بخاطر شهادتِ حسین رضی الله عنه ، روز حُزن و اندوه می دانند .

آلبانی در ادامه می نویسد : مجد الدین لغوی ( که از علمای بزرگ اهل سنت است ) تصریح کرده :

👈 آن چه كه در فضيلت روزه‏ ی عاشورا و نماز، انفاق، خضاب كردن، روغن زدن و سرمه كشيدن در آن روز بيان شده ، همگی از بدعت‏هاى قاتلين امام حسين‏ رضى اللَّه عنه‏ می باشد و از نظر من ، حتی سُرمه كشيدن در روز عاشورا نشانه‏ی دشمنى با اهل بيت‏(ع) بوده‏ و ترك آن واجب است . ⛔️🔥

📚(( کتاب تمامُ المِنَّة فی التعلیق علی فقه السُّنَّة ، ص 412 ))

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

تبصره :

(1) - عبد الرؤف مَناوی که یکی از علمای بزرگ اهل سنت است در ( کتاب فیض القدیر ج 6 ص 236 ) و ابن مُلَقِّن شافعی  نیز در ( کتاب التوضیح لشرح الجامع الصحیح ج 13 ص 542 ) احادیث مربوط به روزه ی گرفتن در عاشورا را از جعلیات بنی امیه می دانند .


(2) - یکی از توجیهات واهی طرفداران ابن عربی این است که می گویند ( او در میان اهل سنت پرورش یافته و فقط به احادیث آنها دسترسی داشته فلذا طبیعی است که بر اساس روایات آنها ، اینگونه به ابراز نظر به پردازد . )

در پاسخ می گوئیم :

اولاً : خیلی از نظریه پردازی های محی الدین عربی مغایر نص قرآن کریم می باشد ، مانند آنچه درباره روزه حضرت مریم  ( س ) بدان اشاره نمودیم .

ثانیاً : فتاوی و نظرات ابن عربی عمدتاً شاذ بوده و با فتاوی و آرای قاطبه علمای اهل سنت مخالف می باشد .

ثالثاً : علمایی سنی مذهب مانند : ابن عبدالبر ، ابن قدامه مقدسی ، محمد ناصر آلبانی ، عبدالرئوف مناوی ، ابن ملقّن شافعی که به نظرات آنها در بالا اشاره شد نیز همانند محی الدین عربی به همان صِحاحِ سِتّه دسترسی داشته اند لیکن همانطوریکه تاکنون دربالا توضحیح دادیم هیچ کدام از آنها در باب مسائل روزه ، دچار مهمل گویی مانند ابن عربی نشده است .

رابعاً : قابل تأمل آنکه ، محمد ناصر آلبانی ، عبدالرؤف مناوی و ابن ملقّن شافعی ، روزه عاشورا را سنّت بنی امیه دانسته و احادیث مرتبط با آن را نیز بر اساس تحقیق در همان منابع اهل سنت جعلی می دانند ، اما ابن عربی با آن همه ادعا مبنی بر رسیدن به حقایق باطنی قرآن و چندین جلد قلم فرسائی پیرامون تفسیر و تأویل و علوم غریبه و نیز ادعای نُه بار رفتن به معراج ، از فهم اینگونه مسائل عاجز و در میدان معارف راجل است فلذا به استناد احادیث جعلی معتقد به ثواب روزه عاشورا و برکات آن در سلوک شده است .

نتیجه :

(1)- نظرات ابن عربی و فتاوی او درباره روزه ، مخالف نص و مغایر با اجماع امت اسلام ( اعم از شیعه و سنی ) می باشد .

(2) - بررسی آراء و نظرات ابن عربی در مبحث روزه ، همانند سایر آراء وی ، حاکی از سطحی نگری و ساده اندیشی او و نیز عدم بضاعت علمی و معرفتی نسبت به حتی ظواهر قرآن و سنت است تا چه رسد به باطن آن .

(3) - در آرای محی الدین عربی ( بعنوان نمونه نظریه او درباره روزه عاشورا ) عمق کینه و عناد او با شیعه و خاندان عصمت و طهارت (ع) و نیز پیروی متعصبانه وی از افکار بنی امیه ، کاملا مشهود است . ضمناً ادعای تقیه و یا مستضعف بودن او نیز که توسط برخی هواداران او ( مانند محمد حسن وکیلی ) مطرح شده نیز منتفی است زیرا همانطوریکه دربالا اشاره نمودیم نامبرده به هر دو دسته روایات مبنی بر ثواب روزه عاشورا و نیز روایات منسوخ شدن آن در کتاب صحیح مسلم ( که خودش بدان استناد نموده ) دسترسی داشته لیکن او از بین این دو دسته روایت ، خبر جعلی را انتخاب کرده تا نظر افراطی وی که هم سو با دشمنان اهل بیت (ع) است را توجیه کند ، در صورتیکه اگر این موضوع را اصلا مطرح نمی کرد و یا به اخبار منسوخ شدن روزه عاشورا از همان کتاب صحیح مسلم استناد می کرد ، هیچ مشکلی برای تقیه ی مفروض وی پیش نمی آمد . از طرفی اینکه نخواسته و یا نتوانسته همانند آلبانی و دیگران به جعلی بودن روایات مزبور پی ببرد ، مبیّنِ بی بهره بودن او از فقه الحدیث و فقه القرآن می باشد .

(4) - ابن عربی به اذعان علمای بزرگی مانند علامه سید جلال الدین آشتیانی خصم الدّ شیعه و در تتبع اخبار و تشخیص احادیث جعلی از اخبار صحیح بسیار ساده اندیش و ساده لوح بوده و اغلب رویکردی متعصبانه دارد .

(5) - با توضیحات فوق روشن شد که محی الدین عربی از فهم ساده ترین مسئله قرآن که یک طلبه ساده اهل سنت نیز آن را بخوبی از ظواهر قرآن و سنت می فهمد نیز عاجز و راجل است ، اما با کمال تأسف آقای محمد حسن وکیلی در کتاب ( محی الدین عربی شیعه خالص ص 15 و 16) با جسارت به مقام شامخ فقها و علمای شیعه ، آنان را ریزه خوار سفره ابن عربی می داند ،⁉️

عین عبارت آقای وکیلی این است :

 (( باری ، محی الدّین حق بزرگی بر گردن عالمان شیعی دارد و فقط به برکت آراء و آثار او بود که توفیق معرفت اجمالی آیات و روایات معارفی شیعی فراهم شد و مخالفان وی از علامه مجلسی ثانی و شیخ احمد احسائی و تا مرحوم میرزا مهدی اصفهانی و ... نیز خواسته یا ناخواسته بر سر سفره او نشسته اند و اگر هم به گمان خویش مطلبی علمی در برابر وی آورده اند باز اساسش را از خود وی گرفته و با تغییراتی بر ضد خود او به کار بسته اند . ))

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

تبصره :

درباره این سخن آقای وکیلی باید گفت : 

 زهی خیال باطل ، هرگز فقها و علمای شیعه ریزه خوار سفره اقطاب صوفیه همانند ابن عربی و امثالهم نبوده و نیستند ، بلکه در طول تاریخ شیعه ، این اعاظم پیوسته بر سر سفره ی قرآن و اهل بیت ( علیهم السلام ) نشسته و از مواهب و معارف این خاندان (ع) بهره مند می باشند . ( اعلی الله مقامهم و ادام الله ظلّهم )

        زاهد و عابد و صوفی همه طفلانِ رهند

        مرد اگر هست بجز عالِمِ ربّانی نیست

برگرفته از دروس نقد تصوف سید رضا نوعی ( حکیم )

🔴ابوطالب علیه السلام از نگاه ابن عربی

✍️ابن عربی در کتاب فتوحات مکیه و فصوص الحکم ، به حضرت ابوطالب علیه السلام نسبتِ کفر و شرک داده که با توجه به صراحت بیان و سیاق و سباق عبارات موهنِ وی ، توجیه نظریه ( شیعه خالص ) بودنِ او را از سوی اشخاصی مانند ( محمد حسن وکیلی ) غیر قابل قبول و با چالش جدی مواجه نموده است .   

✔️حجت الاسلام محمد حسن وکیلی در کتاب ( محی الدین عربی شیعه خالص از ص 257 الی 273 ) تحت عنوان ( شبهه سوم : اعتقاد به کفر حضرت ابوطالب ) اقدام به توجیه سخنان ابن عربی نموده که ذیلاً به نقد و بررسی آن می پردازیم .

🔘تبصره : نظر به اینکه بخش مذکور از کتاب محی الدین عربی شیعه خالص ، بصورت مقاله ای مجزا در سایت ( عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت ) و کانال های تلگرام منتسب به ایشان انتشار یافته لذا مطالعه آن را قبل از ورود به بحث و به منظور اشرافیت بیشتر خوانندگان محترم نسبت به مباحث مطروحه ، پیشنهاد می کنیم .

👈برای مطالعه مقاله آقای وکیلی ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

✔️-  آقای وکیلی ابتدا عبارت ابن عربی در فصوص الحکم  ( فص لوطیه ) را اینگونه نقل نموده : 

«و لو كان للهمة أثر و لا بد، لم يكن أحد أكمل من رسول اللَّه صلى اللَّه عليه و سلم و لا أعلى و لا أقوى همة منه، و ما أثَّرتْ في إسلام أبي طالب عمِّه، و فيه نزلت الآية التي ذكرناها: «إِنَّكَ‌ لا تَهْدِي‌ مَنْ أَحْبَبْتَ‌ وَ لكِنَّ اللَّهَ‌ يَهْدِي‌ مَنْ يَشاءُ»

 و سپس در توضیح آن می گوید :

(( اگر همت اثری داشت باید همت رسول خدا صلّی‌الله علیه وآله و سلم در اسلام حضرت أبوطالب علیه‌السلام اثر می‌گذاشت؛ چون کسی برتر از آن حضرت نیست، ولی همّت ایشان در اسلام آوردن أبوطالب اثر نگذاشت لذا آیۀ شریفه درباره این مطلب نازل شده است . 👈 این تمام مطلبی است که در این عبارت آمده است و در آن هیچ اثری از نسبت کفر و شرک به حضرت أبوطالب وجود ندارد. آنچه هست فقط اینست که همّت حضرت رسول أکرم در ایمان ایشان اثر نگذاشت ولی آیا چیز دیگری موجب ایمان آوردن ایشان شده است یا نه ؟ عبارت از آن ساکت است. 👉 )) .

🔵اینک به نقد و بررسی سخنان آقای وکیلی پرداخته و می گوییم :

نکته ی کلیدی در سخن ابن عربی که خط بطلانی بر همه ی توجیهات آقای وکیلی می کشد ، اشاره او به شأن نزول آیه ( 56 سوره قصص ) می باشد که به استناد دو روایت جعلی که سند آن نیز مرسل و آحاد است ( یکی از ابن عباس و دیگری از ابوهریره ) بعنوان قول مشهور در شأن نزول آیه مزبور پذیرفته شده و محی الدین عربی نیز به آن استناد نموده لذا با توجه به همین موضوع است که علامه حسن زاده آملی سخن ابن عربی را عقیده ی رایج اهل سنت و مستند به احادیث جعلی بنی امیه تلقی نموده و فرموده :

(( شیخ در این مطلب از عقیده رایج در اهل سنت تبعیت نموده که ناشی از جعلیات و تبلیغات بنی امیه است. ))

📚 (( ممد الهمم فص لوطیه پاورقی ص 325 ))

🔘جالب اینکه آقای وکیلی با تقطیع و مصادره سخن علامه سید جلال الدین آشتیانی (ره) ، عبارت ذیل را از قول ایشان و در توضیح آیه مورد بحث اینگونه نقل کرده :

(( و أما معنى الآية الكريمة- لو وردت في شأن عم رسول اللَّه صلى اللَّه عليه و آله و سلم - أي، لمّا لم تكن للهمة أثر، ما أثرت همته، صلى اللَّه عليه و آله و سلم، في إسلام أبى طالب، عليه السلام، بل إسلامه من اللَّه، لكمال خلوصه و محبته لولده العزيز، كما قال اللَّه: «إِنَّكَ لا تَهْدِي مَنْ أَحْبَبْتَ.» يعنى، إسلامه مِنّى، لا منك. فمراده ليس أن همته ما أثرت في إسلامه و بقي كافراً! العياذ باللَّه. هكذا ينبغي أن يفهم الآية المباركة.))

و سپس جناب آقای وکیلی با این عبارت مغالطه آمیز  ، حرف آخر را در تبرئه ابن عربی اینگونه مرقوم نموده :

(( با توجّه به این توضیح ساده معلوم میشود که  در کلام  محیی‌الدین هیچ اثری از انکار ایمان حضرت أبوطالب علیه‌السلام وجود ندارد.  )) 😳

✔️حال آنکه  مرحوم آشتیانی قبل از توضیح آیه و تأکید به عدم دلالت آن بر کفر ابوطالب ( معاذ الله) ، استناد ابن عربی به قول مشهور اهل سنت در شأن نزول آیه ی مزبور را ، عداوت بنی امیه و جعل روایت درقبال پرداخت مبالغی هنگفت در مدح خلفاء و مذمت علی (ع) و اثبات کفر حضرت ابوطالب (ع) دانسته و تصریح فرموده :

( سبب اشتهار کفر أبى طالب، العیاذ باللَّه، و الاستناد بالآیة التی ذکرها الشیخ، إنما هو عداوة أبناء الأمیة، علیهم اللعنة و العذاب، لعلى و آله، سلام اللَّه علیهم. و جعل الروایات و وضع الأحادیث بإزاء الدراهم و الدنانیر فی ذم على، علیه السلام، و مدح الخلفاء، قد انجر إلى وضع الأحادیث فی کفر عم النبی و والد على، علیهم السلام .)

📚(( شرح فصوص الحكم قيصرى تحقیق و تصحیح سید جلال الدین آشتیانی ، ص 808 و 809 ))

✔️با توضیحات فوق کاملاً روش شد که مرحوم آشتیانی نیز همانند علامه حسن زاده آملی ، شأن نزول مورد استناد ابن عربی را از جعلیات بنی امیه می داند و بدیهی است این موضوع ، تکذیب و رد سخنان ابن عربی است ، نه تأیید اباطیل و هجویات او .

✔️شأن نزولی که مورد نظر محی الدین عربی است طبق قول مشهور اهل سنت ( که در ادامه به نقد و بررسی آن احادیث جعلی خواهیم پرداخت ) می باشد که تصریح دارد ، پیشنهاد اسلام آوردن به ابوطالب (ع) ، توسط پیامبر (ص) و در بستر احتضار و واپسین لحظات مرگ او بوده که وی آن را قبول نکرده و ( معاذ الله ) با همان حالت کفر از دنیا رفته لذا پیامبر (ص) از سوء عاقبت عموی بزرگوارش اندوهگین گردیده که در آن حال آیه «إِنَّكَ‌ لا تَهْدِي‌ مَنْ أَحْبَبْتَ‌ وَ لكِنَّ اللَّهَ‌ يَهْدِي‌ مَنْ يَشاءُ» در تسلی ایشان نازل شده .

👈بنابر با توجه به این عبارت (نزلت فِي أبي طَالب عِنْد مَوته ) که در احادیث جعلی شأن نزول آیه 56 سوره قصص آمده و مد نظر ابن عربی است ، حضرت ابوطالب (ص) پس از دعوت پیامبر (ص) ، بلافاصله درگذشته و این امر مشمول مرور ایام نبوده فلذا اینکه آقای وکیلی فرموده : ( همّت حضرت رسول أکرم در ایمان ایشان اثر نگذاشت ولی آیا چیز دیگری موجب ایمان آوردن ایشان شده است یا نه ؟ عبارت از آن ساکت است.) ، موضوعیت ندارد .

🔘اما اینکه آقای وکیلی می گوید :

( بلکه بر اساس کتب حدیث عامّه عبارتی آورده که در کتب حدیث شیعه نیز نقل شده و بزرگان شیعه نیز اشاره کرده‌اند که این عبارت دلیل بر انکار ایمان آن حضرت نیست . )

در پاسخ به آقای وکیلی می گویم :

اولاً : شما در ذیل روایتی که از تفسیر قمی نقل نمودید صراحتا به جعلی بودن این روایات اعتراف کرده و گفتید :

(البته پذیرش این حدیث مشکل است و قرائنی بر جعلی بودن آن به دست بنی‌امیه وجود دارد و برخی چون سید ابن طاووس به قرائن تاریخی اسناد آن را انکار کرده‌اند ) .

ثانیاً : بحث محتوایی پیرامون مفاد احادیثی که جعلی بودن آن به اثبات رسیده ، غیر معقول و بی معناست .

ثالثاً : در حدیث منقول از تفسیر قمی ، عبارت ( شَهِدَ الْعَبَّاسُ بْنُ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم أَنَّهُ تَكَلَّمَ بِهَا بِأَعْلَى صَوْتِهِ عِنْدَ الْمَوْتِ ) مبیّن ایمان آوردن ابوطالب (ع) در واپسین لحظات عمر شریفش بوده و پیامبر (ص) نیز با عبارت ( أَرْجُو أَنْ تَنْفَعَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ) نه تنها بر گواهی عباس مبنی بر ایمان ابوطالب (ع) صحّه گذاشته بلکه با این جمله (  لَوْ قُمْتُ الْمَقَامَ الْمَحْمُودَ- لَشَفَعْتُ فِي أَبِي وَ أُمِّي وَ عَمِّي ) وعده شفاعت از ایشان را نیز داده ،

👈 فلذا این حدیث اگر چه به قول شما جعلی است و قمی نیز آن را بدون سند و به تصریح محقق و مصحح کتاب ، از طریق اهل سنت نقل کرده ، از لحاظ محتوایی نیز جزو احادیثی است که ایمان ابوطالب را تأیید و اثبات می کند نه نفی و انکار ( و البته جای تعجب است که چرا آقای وکیلی به چنین حدیثی استناد نموده که خلاف ادعایش را اثبات می کند ) ، به هر حال مقایسه ی این حدیث با آنچه ابن عربی بعنوان شأن نزول آیه 56 سوره قصص منظور داشته ( که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد ) قیاس مع الفارق است . زیرا حدیث منقول از تفسیر قمی ،  ایمان ابوطالب را ولو در واپسین لحظات عمرش تایید می کند ،  ولی شأن نزولی که بعنوان قول مشهور اهل سنت مد نظر ابن عربی است می گوید : ابوطالب (ع) حتی در لحظات پایانی عمر نیز دعوت پیامبر (ص) را اجابت نکرده ( مات و هو مشرک ) .

رابعاً : در کتب تفاسیر شیعه ، احادیث مزبور بعنوان قول مخالفین نقل و رد شده ، چرا که اجماع شیعه بر ایمان ابوطالب و موحد بودن تمامی آباء و اجداد معصومین و پیامبران الهی می باشد .

✅ بعنوان نمونه :

(1) - فرزند علامه حلی بنام : عبدالرحمان بن محمد حلی (۶۹۵ - ۷۹۳ ق)  که در سال ( ۷۶۷ ق  )تفسیر علی بن ابراهم قمی را تلخیص و تهذیب نموده ، پس از نقل روایت مورد نظر آقای وکیلی ، بلا فاصله می فرماید :

(( اقول  : الاجماع من الامامیه معتقد علی أن اباطالب أسلم و کان من الاولیاء .))

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

(2) - آیت الله ناصر مکارم شیرازی در تفسیر نمونه ( ج 16 ص 122 و 123 ) قول مشهور اهل سنت در شأن نزول آیه 56 سوره قصص را دو روایت جعلی که یکی از ابوهریره و دیگری از ابن عباس نقل شده ، بخوبی مورد نقد و بررسی قرار داده و می فرماید :

 ( مهمترين دليلى كه در ادعاى اجماع دارند این است كه ابو طالب، مشرك از دنيا رفته  ! در حالى كه چنين اجماعى دروغ محض است ، چنان كه مفسر معروف اهل سنت" آلوسى" در" روح المعانى" نیز تصريح كرده است كه اين مساله اجماعى نیست . دقت و بررسى نشان مى‌دهد كه اين ادعاى اجماع از اخبار آحادى سر چشمه مى‌گيرد كه هيچ اعتبارى به آن نيست، و در سند اين روايات افراد مشكوك يا كذابى هستند. )

( از جمله روايتى است كه" ابن مردويه" با سند خودش از" ابن عباس" نقل كرده كه آيه" إِنَّكَ لا تَهْدِي مَنْ أَحْبَبْتَ‌" در باره ابو طالب نازل شده است، پيامبر (ص) به او اصرار كرد اسلام بياورد اما او نپذيرفت ! در حالى كه در سند اين روايت" ابو سهل سرى" است كه بنا به تصريح بعضى از بزرگان علم رجال، او يكى از دروغ‌پردازان و جعل كنندگان و سارقان حديث بوده . )

 (و همچنين" عبد القدوس ابى سعيد است، او نيز از" كذابين" است! ظاهر تعبير حديث، چنين گواهى مى‌دهد كه ابن عباس بدون واسطه اين حديث را نقل كرده و خودش شاهد و ناظر بوده، در حالى كه مى‌دانيم ابن عباس، سه سال قبل از هجرت متولد شد، بنا بر اين هنگام وفات ابو طالب هنوز از پستان مادر شير مى‌خورد! و اين نشان مى‌دهد كه جاعلان حديث حتى در كار خود ناشى بوده‌اند.)

حديث ديگرى در اين زمينه از" ابو هريره" نقل كرده‌اند، مى‌گويد:

( هنگامى كه وفات ابو طالب فرا رسيد، پيامبر ص به او فرمود:" اى عمو بگو لا اله الا اللَّه تا من روز قيامت نزد خدا براى تو گواهى به توحيد دهم" ابو طالب گفت:" اگر نه به خاطر اين بود كه قريش مرا سرزنش مى‌كرد كه او به هنگام مرگ از روى ترس، اظهار ايمان نمود من شهادت به توحيد مى‌دادم، و چشم تو را روشن مى‌ساختم! در اين هنگام آيه" إِنَّكَ لا تَهْدِي مَنْ أَحْبَبْتَ‌" نازل شد"! ظاهر حديث اين است كه" ابو هريره" شخصا شاهد چنين مطلبى بوده است در حالى كه مى‌دانيم ابو هريره در سال فتح خيبر، يعنى هفت سال بعد از هجرت اظهار اسلام كرد، او كجا ، و وفات ابو طالب كه قبل از هجرت واقع شده كجا ؟! بنا بر اين  آثار جعلِ ناشيانه در اين حديث نيز نمايان است. )

👈( و اگر گفته شود ابن عباس و ابو هريره، خود شاهد اين ماجرا نبودند، و اين داستان را از ديگرى شنيده‌اند، سؤال مى‌كنيم از چه كسى ؟ شخصى كه اين روايت را براى اين دو نفر بيان كرده ناشناس و مجهول است، لذا چنين حديثى را مرسل مى‌نامند و همه مى‌دانند اعتبارى به احاديث مرسل نيست. )

( متاسفانه جمعى از مفسران و راويان اخبار بدون دقت و مطالعه اين گونه‌ احاديث جعلی را در كتابهاى خود از يكديگر گرفته و نقل كرده‌اند، و كم‌كم براى خودشان اجماعى درست كرده‌اند ، اما كدام اجماع ؟ و كدام حديث معتبر ؟ )

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

(3) - علامه طباطبایی در تفسیر المیزان ( ج 16 ص 81 ) تحت عنوان ( روایت جعلى اهل سنت درباره کفر ابوطالب ) حدیث جعلی ابوهریره را از تفسیر الدرالمنثور بعنوان مصداق بارز آن نقل و سپس دیدگاه شیعه و اهل بیت (ع) را در این باره توضیح داده است .

👈برای مشاهده سند ( اینجا )  کلیک کنید . 👉

🔴آقای وکیلی که به گمان خود معمای بزرگی را حل نموده می گوید :

( با توجّه به این توضیح ساده معلوم میشود که در کلام محیی‌الدین هیچ اثری از انکار ایمان حضرت أبوطالب علیه‌السلام وجود ندارد. )

اما در پاسخ به ایشان باید گفت :

اینکه ابن عربی به شأن نزول آیه استناد نموده و می گوید : ( و فيه نزلت الآية التي ذكرناها ) ، جای هیچگونه تردید و ابهام باقی نمی گذارد که او بر این باور است که ابوطالب (ع) حتی در واپسین لحظات عمر شریفش ایمان نیاورده و عبارت ( مات و هو مشرک ) را که محی الدین در فتوحات مکیه بکار برده ( در ادامه بدان اشاره خواهیم کرد ) و نیز توضیحاتی که او در فص لوطیه بیان داشته ، و نیز جمله ( نزلت فِي أبي طَالب عِنْد مَوته ) در این احادیث ( که آدرس برای مشاهده متن آنها در ادامه تقدیم می گردد ) ، بهترین گواه بر صدق این مدعا می باشد .

🔘توضیح چند نکته مهم در فص لوطیه که صراحت در اثبات کفر ابوطالب (ع) دارد :

(1) - ( و فيه نزلت الآية التي ذكرناها ) این عبارت بخوبی بیانگر نگاه افراطی ابن عربی و پیروی او از قول مشهور اهل سنت می باشد و این موضوع آنقدر واضح است که همه ی شارحان فصوص اعم از شیعه و سنّی ،صراحتاً به آن اذعان و اعتراف نموده اند .

بعنوان نمونه : علامه حسن زاده آملی و سید جلال الدین آشتیانی که به نظرات آنان در بالا اشاره شد و همیچنین تاج الدین خوارزمی ،  علاء الدین المهائمی ( در خصوص النعم فى شرح فصوص الحکم‏، ص 373  ) ، ابن ترکه ، جامی و جندی  را نیز از علمای اهل سنت می توان ذکر نمود .

✔️اما دیدگاه رایج اهل سنت در شأن نزول آیه 56 سوره قصص که برگرفته از احادیث جعلی بنی امیه است مستند به دو حدیث جعلی ( یکی از ابوهریره و دیگری از ابن عباس ) می باشد که در مطالب فوق ترجمه و توضیح آن گذشت .

👈برای مشاهده سند حدیث ابوهریره ( اینجا ) و برای مشاهده سند حدیث ابن عباس ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

طبق این دو روایت ، در لحظات احتضار و واپسین لحظات عمر ابوطالب (ع) ، پیامبر (ص) بر بالین او حاضر شد و با اصرار از وی خواست تا ایمان بیاورد ولی طبق روایت اول ، ابوطالب به بهانه اینکه مبادا مردم بگویند که در لحظه جان کندن از روی ترس ایمان آورده و طبق روایت دیگر ، گفت : تا مبادا زنان قریش او را تمسخر کنند و این برای ایشان بعنوان یک ننگ محسوب شود ، ایمان نیاورد تا جان سپرد و پیامبر (ص) نیز که علیرغم میلش با این سرنوشت شوم عمویش مواجه شد لذا دچار اندوه فراوان گشت ، در این موقع بود که آیه ( إِنَّك لَا تهدي من أَحْبَبْ ) نازل شد .

🔘جالب است که مولوی نیز با ابن عربی در این موضوع ، هم داستان شده و ایمان نیاوردن ابوطالب (ع) بخاطر ترس از ننگ و عار  را در مثنوی که عده ای آن را ( اُصولُ اصولِ اصولِ الدّین ) می دانند اینگونه به نظم درآورده است :

   خود یکی بوطالب آن عمِّ رسول
   می‌نمودش شنعهٔ عربان مهول

   که چه گویندم عرب کز طفل خود
   او بگردانید دیدن معتمد

   گفتش ای عمّ ، یک شهادت تو بگو
   تا کنم با حقّ خصومت بهر تو

   گفت لیکن فاش گردد ازسماع
   کل سر جاوز الاثنین شاع

   من بمانم در زبان این عرب
   پیش ایشان خوار گردم زین سبب

   لیک گر بودیش لطفِ ما سبق
   کی بُدی این بد دلی با جذبِ حق

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید. 👉

(2) - ابن عربی فقط به شأن نزول آیه که به درگذشت ابوطالب (ع) با حالت کفر اشاره دارد اکتفاء نکرده ، بلکه در ادامه منظور خود را از جهات مختلف بطور واضح توضیح داده تا اگر پس از هفت قرن شخصی مانند آقای وکیلی هم بخواهد سخن وی را توجیه و او را بعنوان شیعه خالص معرفی کند ، دُم خروس از عبارات دیگر محی الدین که بعنوان توضیحاتِ تکمیلی در همین فص لوطیه آورده ، نمایان شود . به عبارت دیگر می توان گفت که همه ی توجیهات جناب وکیلی در این خصوص ، مصداق بارز ( ما لا یَرضَی صاحِبُه  ) می باشد .

✔️محی الدین عربی در فص لوطیه توضیحاتی داده که جناب آقای وکیلی گویا اشاره ی به آن را مصلحت وقت ندیده ، اما ما ناگزیر هستیم برای تنویر اذهان ، این نکات را گوشزد نمائیم :

الف : ابن عربی از اینکه بزعم باطل او ، ابوطالب (ع) دچار سوء عاقبت شده و مبادا کسی گمان نماید که پیامبر (ص) در این زمینه قصوری داشته ، لذا ایشان را با این عبارت از چنین اتهامی تبرئه می کند : ( و كذلك قال في الرسول ما عليه إلا البلاغ، و قال- لَيْسَ عَلَيْكَ هُداهُمْ وَ لكِنَّ الله يَهْدِي من يَشاءُ- و زاد في سورة القصص- وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ ) .

ب : همچنین برای اینکه گمان نشود ( معاذ الله ) کفر و شقاوت جناب ابوطالب  (ع) بخاطر قضای حتمی خداوند بوده و او در این زمینه قصور و تقصیری نداشته ، دست بکار شده و برای تنزیه حضرت حق می گوید :

( وَ ما أَنَا بِظَلَّامٍ لِلْعَبِيدِ- أي ما قدرت عليهم الكفر الذي يشقيهم ، ثم طلبتهم بما ليس في وسعهم أن يأتوا به .في حال عدمهم بأعيانهم الثابتة فأثبت أن العلم تابع للمعلوم... لذلك قال- وَ لكِنْ كانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ- فما ظلمهم الله ... )

ترجمه : اینکه خداوند می فرماید ما نسبت به بندگان ظلم روا نمی داریم بدین معناست که ما برای اینها ( مانند ابوطالب ) کفری که موجب شقاوت آنان گردد را مقدّر نکردیم تا اختیار از آنها سلب شود و در آن صورت ایمان آوردنشان غیر ممکن و خارج از وسع آنان شود ، بلکه این حالِ آنها اقتصای عالم اعیان ثابته و سرّ قدر است و علم الهی نیز در عالم خارج ، تابع معلوم است بنابراین خداوند به آنها ظلم روا نداشته بلکه این خودشان هستند که نسبت بخویش ستم ورزیده اند . ( همانند ابوطالب ) .

✔️آیا با توضیحاتی که ابن عربی در توجیه سوء عاقبت ابوطالب (ع) داده ، جای کوچکترین تردیدی در اینکه او معتقد است حضرت ابوطالب (ع) با کفر از دنیا رفته باقی می ماند ، لیکن موجب شگفتی است که با وجود مستندات مطروحه فوق و حتی علیرغم اعتراف قاطبه ی شارحان فصوص الحکم بر آنچه ما بدان استدلال نمودیم ،گویا مرغ آفای وکیلی فقط یک پا دارد ، فلذا می گوید :

(  آنچه مهم است اینکه سندی بر اعتقاد محیی‌الدین به ایمان نیاوردن حضرت أبوطالب در فصوص وجود ندارد ) . ⁉️😳

 ✔️در مقابل این همه نادیده گرفتن حقایق ، فقط باید گفت :

     چشم باز و گوش باز و این عَما
     خیره‌ام در چشم‌بندی خدا

🔴آقای وکیلی در ادامه تحت عنوان ( نکته سوّم: ایمان حضرت أبی‌طالب در فتوحات ) می نویسد :

(( محیی‌الدین در فتوحات نیز عبارتی کوتاه و گذرا در یک مسأله فقهی دارد که از آن نیز عدم ایمان آن حضرت فهمیده می‌شود. وی گوید:

و القرابة قرابتان قرابة الدين و قرابة الطين فمن جمع بين القرابتين فهو أولى بالصلة و إن انفرد أحدهما بالدين و الآخر بالطين فتقدم قرابة الدين على قرابة الطين كما فعل الحق تعالى في الميراث فورث قرابة الدم و لم يورث قرابة الطين إذا اختلفا في الدين فكان الواحد مؤمنا بالله وحده و الأخ الآخر كافر بأحدية اللَّه و مات أحد الأخوين لم يجعل له نصيبا في ميراثه فقال لا يتوارث أهل ملتين و قد ذهب عقيل دون علي بن أبي طالب بمال أبيه لما مات أبو طالب‌ عم رسول اللَّه صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم . ))

✔️قابل تأمل و باعث شگفتی است از اینکه آقای وکیلی درباره توجیه عبارات فصوص با توجه به سیاق کلام ابن عربی و فراهم بودن میدان برای مغالطه و فرا فکنی ، داد سخن داده و ده ها سطر قلم فرسایی می کند ، اما هنگامیکه تصریح ابن عربی در فتوحات را مبنی بر ( معاذ الله ) کافر از دنیا رفتن  جناب ابوطالب (ع) می بیند ، از باب ( چون قلم رسید به اینجا ، سر بشکست ) ، فقط به یک جمله ی کوتاه بسنده نموده و می فرماید :

( با توجّه به مطالب گذشته این عبارت نیز یا از باب تقیّه است و یا به واسطه بی‌اطلاعی ایشان از واقعیت تاریخ . )

🔘تبصره :

الف : احتمال تقیه ابن عربی و نیز مستضعف بودن وی در مباحث پایانی مقاله مورد نقد و بررسی قرار گرفته است .

ب : در صورتی می توان عبارت فوق را از ابن عربی تقیه آمیز تلقّی نمود که فرض کنیم اگر او این مطلب را به این شکل نمی گفت ، در آن حال ، حقیقت شیعه ی خالص بودنش برای جریان متعصب حاکم افشاء و در نتیجه دچار مخاطره و آسیب جدی می شده ، حال آنکه در موضوع ما نحن فیه چنین ضرورتی مشاهده نمی شود .

💥توضیح اینکه : اگر محی الدین عربی فقط مسئله فقهی خود را با همان عبارات فوق مطرح می کرد و عبارت ( و قد ذهب عقيل دون علي بن أبي طالب بمال أبيه لما مات أبو طالب‌ عم رسول اللَّه صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم ) را نمی گفت ، چه مشکلی برایش پیش می آمد .❓

👈حال آنکه می بینیم ابن عربی بدون هیچ اجبار ، اکراه و یا ضرورتی ، پس از تبیین مسئله فقهی مذکور با اینکه نیاز به مثال و ذکر مصداق نبود ، تنها چیزی که به قلب سیاه و ذهن پلید و قلم منحوس او جریان می یابد ، این است که ایوطالب (ع) را مصداق کافری که با کفر از دنیا رفته مطرح نماید که ( معاذ الله ) به خاطر کفر او ، فقط فرزندش عقیل از او ارث برده . ⁉️😳

🔴 آقای وکیلی از کلیه مواردی که ابن عربی به حضرت ابوطالب (ع) نسبت کفر و بی ایمانی داده ، فقط یک مورد از فصوص الحکم و یک مورد نیز از فتوحات مکیه را گزینش نموده که بشرح فوق مورد نقد و بررسی قرار گرفت . لیکن برای تنویر اذهان ، نظر مخاطبان فهیم را به نمونه ای از سخنان محی الدین عربی از فتوحات مکیه که صراحتاً ابوطالب (ع) را مشرک خوانده ، جلب می کنیم :

✔️ابن عربی به بهانه تبیین مسئله فقهی جواز یا عدم جواز غسل دادن مشرک ، می گوید :

و أمر النبی (ص) بغسل عمه أبی طالب 👈‏ و هو مشرک❗️👉 (( یعنی : پیامبر (ص) به غسل دادن عمویش ابوطالب دستور داد 👈در حالی که وی مشرک بود .👉 ))

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

🔘اکنون از آقای وکیلی می پرسیم ، آیا درباره این سخن ابن عربی نیز می توانید بفرمائید : ( در کلام محی‌الدین هیچ اثری از انکار ایمان حضرت أبوطالب علیه‌السلام وجود ندارد ) ❓چگونه می توان باور کرد که شما عبارت فوق از محی الدین را نخوانده باشید  ❓اگر چه رویه ی شما برای ما کاملا مشخص است ، ابتدا انکار ، سپس توجیه عبارات و متمسک شدن به متشابهات کلام عرفا ( این عربی ) و نهایتا اگر از این ها نتیجه نگرفتید و یا صراحت بیان شیخ جایی برای ان قلت باقی نگذاشت ، آن وقت دو گزینه ی نهایی خود یعنی ( احتمال تقیه یا مستضعف بودن ) را مطرح خواهید کرد .

🔵آیا ابن عربی تقیه می نموده ❓

آقای وکیلی تحت عنوان مقدمه ای کوتاه : از مرحوم قاضی اینگونه نقل قول می کند که ایشان فرموده :

( کلمات محی‌الدین در دفاع از عقائد اهل تسنّن از باب تقیه است، فقط بدین معنا نیست که وی از باب تقیه مطالب را خلاف حق بیان می‌کرده، بلکه گاهی تقیه سبب می شود انسان حق را با کنایه و ابهام بیان کند تا هم مخالفین خوشحال شوند و هم حق پایمال نشود . )

✔️ به سخن مرحوم قاضی با احترم به مقام ایشان ، نقدهای ذیل وارد است :

(1) - نظر مرحوم قاضی درباره ی تقیه ابن عربی ، صرفاً یک ادعاست و طرفداران این نظریه ابتدا می بایست تشیّع او را اثبات و در ثانی در مورد تقیه وی ارائه دلیل نمایند . ضمن اینکه حتی در بین عرفا و پیروان مکتب ابن عربی ( و مولانا ) درباره تقیه ی ابن عربی اتفاق نظر وجود ندارد . از جمله کسانیکه اعتقاد به تقیه محی الدین عربی ندارند مرحوم علامه سید جلال الدین آشتیانی و علامه ابوالحسن شعرانی و رهبر کبیر انقلاب امام خمینی (ره) می باشند .

(2) - تعریفی که مرحوم قاضی از تقیه ارائه فرمودند :  (( تقیه سبب می شود انسان حق را با کنایه و ابهام بیان کند 👈 تا هم مخالفین خوشحال شوند 👉 و هم حق پایمال شود نشود . )) قابل تأمل است ، چگونه ممکن است که آقای قاضی با آن بضاعت علمی چنین سخنی را فرموده باشد ، احتمالاً آقای وکیلی و یا ناقلین سهواً فرمایش مرحوم قاضی را با این الفاظ تعبیر کرده اند  .

💥زیرا هرگز تقیه برای 👈 خوشحال شدن مخالفان 👉 وضع نشده ، بلکه اقتضای فضای تقیه آن است که شخص حتی الامکان از ابراز نظر در مسائل اختلافی اجتناب نماید و تنها در صورتی که ضرورت ایجاب نمود و یا اجبار و اکراه وجود داشت ، صرفا مطابق نظرات مخالفان حاکم سخن گوید ( و یا عمل نماید ) ، و بدیهی است که می بایست به حداقل ممکن اکتفاء کند ، اما افراط در این کار برای جلب خوشحالی و خشنودی مخالفان جایز نیست .

(3) - البته شاید مرحوم قاضی ، تقیه را اینگونه تعریف کرده تا شامل امثال ابن عربی و مولانا بشود ، زیرا این دو نفر در تقیه ی مفروض ، نه به قدر ضرورت ، بلکه آن چنان برای مخالفان خوش رقصی کرده اند که قطعا باید آن ها را ( کاتولیک تر از پاپ ) دانست .

بعنوان مثال :

⚡️در موضوعات مطروحه فوق ابن عربی در مسئله ی فقهی ارث بردن از کافر و یا جواز غسل دادن مشرک ، می توانست صرفا به بیان مسئله اکتفاء نماید ، اما او در هر دو مورد ، ابوطالب (ع) را بعنوان مشرک و کافر و مصداق بارز مسئله فقهی مزبور قلمداد می کند و فقط به همین نیز بسنده نکرده و در چهار موضع دیگر نیز همین اهانت ها را نسبت به آن حضرت تکرار نموده است .

⚡️اقتضای تقیه آن است که بر حسب ضرورت  مطالبی را موافق خصم بیان نماید ، نه اینکه با نظراتی شاذ و افراطی خود گوی سبقت را از آنها برباید ، مانند : قائل شدن به عصمت عمر ، متوکل را از اولیاء و واجد خلافت ظاهری و باطنی و هم ردیف امیر المومنین (ع) دانستن ، بارها ابوطالب (ع) را مشرک و کافر خواندن ، ابوبکر را خلیفه ی برحق و از لحاظ مرتبه هم شأن و هم رتبه با پیامبر (ص) معرفی نمودن و بسیاری موارد دیگر که از مصادیق این خوش رقصی ها می باشد .

⚡️این سخن مرحوم قاضی :  (گاهی تقیه سبب می شود انسان حق را با کنایه و ابهام بیان کند ) نیز با رویه ابن عربی هم خوانی ندارد ، زیرا او در بسیاری از موارد صراحتاً و بدون ابهام سخن گفته ( مانند دو موردی که در بالا مبنی بر موضوع ارث از کافر و جواز غسل مشرک ، حضرت ابوطالب علیه السلام را صراحتاً مشرک خوانده ) .

🔘آقای وکیلی همواره در مواقعی که برای توجیه گاف های ابن عربی با تنگی قافیه مواجه می شود ، دو احتمال پارادوکسیکال 👈 تقیه 👉 و دیگری بی اطلاعی از حقایق تاریخی 👈 ( مستضعف بودن ) 👉 را مطرح می نماید که این موضوع نشانه ی استیصال و ناتوانی ایشان در اثبات ادعای شیعه ی خالص بودن محی الدین است . زیرا دو احتمال مزبور نسبت به یکدیگر و بطور هم زمان و در موضوع واحد ، غیر قابل جمع و کاملا متناقض و پارادوکسیکال می باشند ،

آقای وکیلی باید تکلیف را روشن نماید که بالآخره محی الدین تقیه می کرده و یا مستضعف بوده ❓اگر تقیه می کرده ، پس حقیقت را می دانسته و در آن صورت دیگر مستضعف نخواهد بود . همچنین با فرض مستضعف بودن او در این مسئله ، دیگر احتمال تقیه ی او ، سالبه به انتفاء موضوع و کاملا منتفی است .

🔴 آیا محی الدین عربی ، مستضعف است ⁉️

آقای وکیلی می گوید :

( عموم اهل سنّت که به ایمان نیاوردن حضرت أبوطالب علیه‌السلام معتقدند، به خاطر مجموعه روایاتی جعلی است که در میراث حدیثی ایشان نفوذ کرده است و لذا در این مسأله مستضعفند؛ چون واقعاً‌ تاریخ این چنین به دست ایشان رسیده است و گناه آن نیز بر عهده ی کسانی است که با شیطنت و خیانت این احادیث را جعل نموده اند. )

✔️ ادعای عجیب آقای وکیلی ما را بیاد سخن ایشان در توجیه ادعای عصمت عمر توسط ابن عربی می اندازد که در آنجا می گوید : ( اینکه فضیلت جدیدی برای عمر نیست زیرا ابن عربی  ، ابوحنیفه را نیز معصوم می داند . )😳

👈 برای مشاهده سخنان آقای وکیلی در این باره ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

این توجیه در حقیقت یک نوع فرافکنی و بعنوان عذر بدتر از گناه تلقی می شود . اگر عمر را معصوم می داند ، خیلی بیجا کرده و اما اینکه بعلاوه ی آن ابوحنیفه را نیز معصوم می داند نیز غلط  مضاعفی است که اشتباه مورد مناقشه را توجیه نمی کند . ( واقعاً نحوه ی استدلال و توجیه گری آقای وکیلی ، انسان را  شگفت زده می کند ) 😳

🔘این ادعا که ( عموم اهل سنت به ایمان نیاوردن ابوطالب علیه السلام معتقدند ) ، کذب محض و از باب انکار بدیهیات تاریخ می باشد . در پاسخ به این ادعای واهی ، ذیلاً توضیحاتی را همراه با مصادیق و مستنداتی متقن تقدیم می کنیم  :

✔️رویکرد علما و دانشمندان اهل سنت را در ارتباط با  ایمان ابوطالب (ع) ، به سه دسته می توان تقسیم نمود :

الف : گروه اول علمایی از اهل سنت هستند که ایمان ابوطالب علیه السلام را نه تنها قبول داشته اند بلکه در اثبات آن اقدام به تألیف کتاب مستقل نموده اند . بعنوان نمونه :

(1) - علامه محمد بن رسول البرزنجی المدنی ( متوفی 1103) که کتاب ( بغیة الطالب لإیمان ابی طالب ) را در اثبات ایمان حضرت ابوطالب (ع) تألیف نموده و کتاب مزبور بارها در مصر ، سوریه ، لبنان و کربلا تجدید چاپ شده است . علامه برزنجی در کتاب مزبور ضمن اثبات ایمان ابوطالب (ع) می نویسد : بسياري از علماء اهل سنت همچون قرطبي و عبدالوهاب شعراني و سُبکي ، قائل به ایمان حضرت ابوطالب (ع) هستند .

(2) - احمد زيني دحلان ، مُفتي شافعي مکه مکرمه ( متولد 1231در مکه ) و ( متوفی 1304 در مدینه ) که کتاب (  أسني المطالب في نجاة أبي طالب ) را در اثبات ایمان ابوطالب (ع) تألیف نموده و در عمان و مصر بارها به چاپ رسیده . محقق کتاب مزبور آقای ( السقاف ) نیز اثبات نموده که بسیاری از علمای اهل سنت از جمله ( علامه محمد بن رسول برزنجی ، اجهوری ، تلمسانی ، سیوطی، احمد بن حسین موصلی حنفی، محمد بن سلامة قضاعی، قرطبی، سبکی، شعرانی ) قائل به ایمان حضرت ابوطالب (ع) هستند .

(3) - عماد عبدالکریم سرور شافعی کتاب ( صحوة  الطالب فی رد الشبهات عن ابی طالب ) را تألیف و ایمان ابوطالب (ع) و اینکه ایشان سومین مسلمان می باشد را اثبات نموده . عماد سرور همچنین ثابت نموده علمای قدیم اهل سنت مانند ( شعرانی ، قرطبی ، سُبکی ، ابن وحشی ، علی اجهوری ، تلمسانی ، میر غنی ، حافظ خرکوشی شافعی ، حاکم الجشمی حنفی ، سلیمان بن عبدالقدیر حنبلی ، ابوالفداء شافعی) و از علمای جدید اهل سنت ( محمد سعید عرفی ، یوسف نبهانی و ابو الهدی صیادی ) به ایمان ابوطالب (ع) اعتقاد داشته و حتی از گروهی یاد می کند که در این خصوص رساله ی مستقل نیز نوشته اند .

(4)- ابن ابی الحدید شافعی معتزلی نیز در شرح نهج البلاغه و در بابی تحت عنوان ( اختلاف الرأي في إيمان أبي طالب ) تصریح نموده که بعضی از اساتید و مشایخ شافعی مذهب که از لحاظ کلامی گرایش معتزلی داشته اند ، همانند شیعه ، بر این باورند که ابوطالب (ع) مسلمان از دنیا رفته است .

 ( و اختلف الناس في إيمان أبي طالب فقالت الإمامية و أكثر الزيدية ما مات إلا مسلما . و قال بعض شيوخنا المعتزلة بذلك منهم الشيخ أبو القاسم البلخي و أبو جعفر الإسكافي و غيرهما . )

📚 (( شرح نهج البلاغه ( ج 14 ص 65 ))

ب : گروه دوم ، علمایی از اهل سنت می باشند که درباره ایمان ابوطالب (ع) اظهار بی طرفی کرده و باصطلاح در این خصوص توقف نموده اند :

ابن ابی الحدید شافعی معتزلی در شرح نهج البلاغه ( ج 14 ص 82 ) به برخی از علمای اهل سنت که در خصوص ایمان ابوطالب ، نفیاً و یا اثباتاً ابراز نظر ننموده اند اشاره نموده و خودش نیز همین موضع بی طرفی و توقف را اتخاذ نموده و می گوید :

( قلت فأما أنا فإن الحال ملتبسة عندي و الأخبار متعارضة و الله أعلم بحقيقة حاله كيف كانت‌ ) .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

ج : گروه سوم نیز علمایی اهل سنت هستند که اعتقاد دارند ابوطالب (ع) ، کافر از دنیا رفته :

علی التحقیق این گروه از علمای اهل سنت که اعتقاد به کفر ابوطالب (ع) دارند ، عمدتاً از نواصب و دشمنان اهل بیت (ع) و ارادتمندان بنی امیه می باشند .  از جمله این افراد ابن تیمیه حرانی ، محمد بن عبدالوهاب ، بن باز ( مفتی وهابی و افراطی عربستان سعودی ) و محی الدین عربی ( یعنی همان کسی که آقای وکیلی او را شیعه خالص می داند ) می باشند .

✅تبصره :

(1) - با توضیحات فوق ناصحیح بودن ادعای آقای وکیلی که می گوید : ( عموم اهل سنّت که به ایمان نیاوردن حضرت أبوطالب علیه‌السلام معتقدند، به خاطر مجموعه روایاتی جعلی است که در میراث حدیثی ایشان نفوذ کرده است و لذا در این مسأله مستضعفند؛ چون واقعاً‌ تاریخ چنین به دست ایشان رسیده است و گناه آن بر عهده ی کسانی است که با شیطنت و خیانت این احادیث را جعل نموده اند. ) کاملاً روشن شد .

👈سخن آقای وکیلی که گناه کافر دانستن ابوطالب (ع) را توسط امثال ابن عربی به گردن تاریخ و جاعلین حدیث انداخته ، یک نوع فرافکنی است ،  زیرا علمایی از اهل سنت که در بالا به اسامی برخی از آنها و کتاب هایی که در اثبات ایمان ابوطالب (ع) نوشته اند ، اشاره شد ، همگی سنی مذهب بوده و  با همان منابع تاریخ و حدیث سر و کار داشته اند لیکن بر خلاف ابن عربی ، آنها هیچ گاه فریب اخبار جعلی را نخورده و با نقادی و تفکیکِ سِره از ناسره ، حکم به ایمان ابوطالب (ع) داده اند .

(2) - در این میان ابن عربی ، نه راه حق را مانند گروه اول اتخاذ نموده و نه طریق میانه و بی طرفی را همانند ابن ابی الحدید پیشه کرده ، بلکه علیرغم اینکه می توانست یکی از دو راه اول و دوم را بدون هیچ محذوری انتخاب نماید ( و در آن صورت برای تقیه ی او نیز مشکلی پیش نمی آمد همانطوریکه برای عالمان سنی مذکور نیز مخاطره ای پیش نیامده ) لیکن او عملا راه نواصب و دشمنان اهل بیت (ع) و بنی امیه را پیروی کرده و نه تنها یک بار بلکه چندین مرتبه نسبت شرک و کفر یه ابوطالب (ع) داده و نباید تعجب کرد که عین عبارات و سخنان وی از زبان ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب شنیده می شود :

الف : ابن تیمیه در کتاب ( منهاج السنه ج 4 ص 351 ) می گوید :

 ( فهم (الشيعة) يقدحون في العباس عمّ رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم الذي تواتر إيمانه ويمدحون أبا طالب الذي مات كافرا باتفاق أهل العلم. كما دلت عليه الأحاديث الصحيحة. )

یعنی : شيعيان به عباس عموى رسول خدا (ص) ايراد مى‌گيرند؛ در حالى كه ايمان او به صورت متواتر نقل شده است ، لیکن ( شیعیان ) ابوطالب را ستايش مى‌كنند؛ در حالى كه به اتفاق علماء ، او كافر مرده است ؛ و احاديث صحيح نیز بر اين مطلب دلالت مى‌كند.

👈برای مشاهده سند ( اینجا  ) کلیک کنید . 👉

ب : محمد بن عبدالوهاب نیز می گوید :

( و توفي أبو طالب كافراً لم يؤمن خشية العار رغم الحاح الرسول على ذلك. ) .

یعنی : ابوطالب كافر مُرد و علیرغم اصرار رسول خدا ( ص) به خاطر ترس از ننگ، ايمان نياورد .

📚(( محمد بن عبد الوهاب، مجموعة المؤلفات، ج4، ص62ـ63.))

🔴آقای وکیلی با جمله ای که در بالا از ایشان نقل کردیم ، قصد دارد اینگونه به مخاطبان القاء کند که در منابع حدیث و تاریخ اهل سنت فقط یک مشت احادیث جعلی که همگی دلالت بر ( معاذ الله ) کفر ابوطالب (ع) دارند ، وجود دارد فلذا امثال ابن عربی و ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب در اهانت هایی که به آن حضرت روا داشته اند مستضعف و قاصرند و نه مقصر زیرا به قول وی ( تاریخ اینگونه بدست آنها رسیده و گناه آن به گردن جاعلان حدیث است ) . 😳

✔️در بندهای فوق توضیح داده شد که بسیاری از علمای اهل سنت که در همان فضایی که آقای وکیلی توصیف کرده ، تحریف حقایق تاریخی و نیز اخبار جعلی ، رهزن آنان نشده و علیرغم آن معتقد به ایمان ابوطالب بوده و حتی در اثبات آن کتاب هم تألیف نموده اند . و این خود بهترین دلیل بر رد ادعای مطروحه توسط آقای وکیلی است .

🔘سخن آقای وکیلی دقیقا شبیه استدلال علامه سید محمد حسین طهرانی در توجیه خبط ابن عربی مبنی بر از اولیاء دانستن شخصیتی خبیث مانند ( متوکل ) است که طبق گزارش خودش در کتاب روح مجرد ( ص 436 پاورقی  ) :

علامه طباطبایی (ره) فرمودند : چطور می شود محی الدّین را اهل طریق دانست با وجودی که متوکّل را از اولیای خدا می داند ⁉️

علامه طهرانی می گوید : عرض کردم : شاید بتوان او را از زمره مستضعفین به شمار آوریم !

👈علامه طباطبایی (ره)  ( با شنیدن این سخن ) ، لبخند مُنکرانه ای زدند و فرمودند : آخر محی الدّین از مستضعفین است ⁉️

🔵بررسی برخی از دلایل و مستندات اثبات ایمان ابوطالب (ع) که در منابع اهل سنت ، خصوصا آثار ابن عساکر  ( استاد ابن عربی ) ذکر شده  :

 ابن عساکر در کتاب ( مدینه دمشق ج 66 ) به چند طریق حدیث ذیل را از فرزنده خلیفه ی دوم ( عبدالله بن عمر ) نقل کرده :

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْمَدِينِيِّ فُسْتُقَةُ، ثنا أَبُو عُمَرَ حَفْصُ بْنُ عَبْدِ اللهِ الْحُلْوَانِيُّ، ثنا بُهْلُولُ بْنُ مُوَرِّقٍ الشَّامِيُّ، عَنْ مُوسَى بْنِ عُبَيْدَةَ، عَنْ أَخِيهِ عَبْدِ اللهِ بْنِ عُبَيْدَةَ، عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ دِينَارٍ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ، قَالَ: جَاءَ أَبُو بَكْرٍ رَضِي اللهُ عَنْهُ بِأَبِيهِ أَبِي قُحَافَةَ إِلَى رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُودُهُ، شَيْخٌ أَعْمَى يَوْمَ فَتْحِ مَكَّةَ، فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «أَلَا تَرَكْتَ الشَّيْخَ حَتَّى نَأْتِيَهُ؟» قَالَ: أَرَدْتُ أَنْ يُؤْجَرَ، وَاللهِ لَأَنَا كُنْتُ بِإِسْلَامِ أَبِي طَالِبٍ أَشَدُّ فَرَحًا مِنِّي بِإِسْلَامِ أَبِي، أَلْتَمِسُ بِذَلِكَ قُرَّةَ عَيْنِكَ، فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «صَدَقْتَ»

ترجمه : عبدالله بن عُمَر می گوید : ابوبکر در روز فتح مکه پدرش را که در آن ایام مرد نابینائى بود نزد رسول الله آورد. حضرت فرمود: چرا این پیر مرد را زحمت دادى ؟ به من مى گفتى من خود نزد او مى رفتم ؟ ابوبکر عرض کرد: خواستم تا خداوند اجر و ثواب به او مرحمت کند، به خدائى که تو را به حق مبعوث کرد 👈من آن روزى که ابو طالب اسلام آورد بیشتر خوشحال شدم تا امروز که پدرم اسلام مى آورد،👉 منظورم خوشحالى و خشنودى و روشنى چشم شما است ، حضرت فرمود : راست مى گوئى .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

✅تبصره :

الف ) - حدیث فوق که طبق آن ابوبکر به اسلام آوردن ابوطالب (ع) قبل از پدرش تصریح و اعتراف نموده ، در سایر منابع اهل سنت مانند ( معجم کبیر طبرانی ج 9 ص 40 حدیث 8323) ، (  الإصابة ابن حجر، ج7، ص200 ) و ( مجمع الزوائد هیثمی، ج۶، ص۲۵۴ ) نیز نقل شده است و همچنین علامه طباطبایی در تفسیر المیزان به آن استناد نموده است .

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

ب ) - آقای وکیلی در توجیه اینکه چرا ابن عربی ، متوکل را از اولیاء و اقطاب محسوب نموده ، گناه این را نیز به گردن ابن عساکر انداخته و می گوید :

(محی الدین شاگر ابن عساکر و در مباحث تاریخی به شدت تحت تأثیر او  بوده و چون ابن عساکر در تاریخ مدینه دمشق از متوکل تعریف و تمجید کرده فلذا ابن عربی نیز متأثر از دیدگاه استادش ابن عساکر ، با دید مثبت به متوکل نگریسته و او را از اقطاب برشمرده است .)

👈برای مشاهده ی اظهارات آقای وکیلی درباره متوکل ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

✔️برخلاف ادعای آقای وکیلی ، ابن عساکر به بهترین نحو پرده از چهره ی پلید و سفاک متوکل برداشته ، او در همین کتاب تاریخ مدینه دمشق ج 72 ص 167 ضمن اشاره به یکی از جنایات متوکل مبنی بر تخریب مرقد مطهر امام حسین (ع) می گوید :

«و في سنة ست و ثلاثين أمر بهدم قبر الحسين ، و هدم ما حوله من الدور و أن يعمل مزارع، و منع الناس من زيارته ، و خرّب ، و بقي صحراء . و كان المتوكل معروفا بالتعصب ، فتألم المسلمون من ذلك. و كتب أهل بغداد شتمه على الحيطان و المساجد، و هجاه الشعراء».

«در سال 236 دستور انهدام قبر حسين را صادر كرد. خانه‌هاي اطراف را تخريب كرده همه را تبديل به مزرعه نمود و مردم را از زيارت قبر آن حضرت منع كرده و آن‌جا را به بیابان تبدیل كرد». سپس مي افزايد «مسلمانان از اين كار ناراحت شده و مردمان بغداد روي ديوار منازل و مساجد او را دشنام دادند و شعرا او را هجو كردند ».

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

این درحالی است که آقای وکیلی در کتاب محی الدین عربی شیعه خالص هیچ اشاره ای به این موضوع ننموده و سعی دارد اینگونه به مخاطب القاء نماید که ابن عساکر فقط نکات مثبت متوکل را بیان نموده و ابن عربی نیز تحت تاثیر وی از متوکل تمجید نموده ، لیکن واقعیت این است که ابن عساکر با عبارت فوق بخوبی ، ابعاد منفی شخصیت متوکل را به صراحت بیان داشته است . اما با کمال تعجب ابن عربی بر خلاف ادعای آقای وکیلی ، نه تنها از استادش الهام نگرفته ، بلکه درست برعکس نگاه او ، متوکل را از اولیاء الله و کبار اقطاب و واجد ولایت ظاهر و باطن محسوب نموده است .

ممکن است این سئوال مطرح شود که ابن عربی بخاطر شرایط نامساعد زمانی و جوّ خفقان حاکم ، اینگونه موضعگیری نموده ، لیکن واقعیت آن است که ابن عساکر در همان زمان و مکانی که ابن عربی در آن می زیسته این سخنان را گفته و برای او هیچ مشکلی نیز پیش نیامده و چنانچه محی الدین نیز سخنان استادش که یکی از علمای بزرگ و متعصب اهل سنت می باشد را نقل می کرد ، برای او هیچ مشکلی پیش نمی آمد ، بنابر این با توضیحات فوق ، احتمال تقیه و نیز احتمال مستضعف بودن وی سالبه به انتفاء موضوع می باشد . فافهم و تأمل فیه جیداً .

✔️ اگر چه این توجیه آقای وکیلی نیز از مصادیق عذر بدتر از گناه است ، لیکن در بحث ما نحن فیه از آن در رد ادعای مستضعف بودن و یا تقیه ابن عربی در مشرک خواندن ابوطالب (ع)  استفاده نموده و می گوییم ، محی الدین قطعاً این احادیث و سایر ادله ای که در تاریخ مدینه دمشق و سایر منابع اهل سنت آمده را دیده که به همین دلیل دیگر نمی توان او را مستضعف تلقی کرد ، ضمن اینکه اگر بعنوان مثال همین حدیث عبدالله بن عمر را از قول استادش در اثبات ایمان ابوطالب (ع) ذکر می کرد ، هیچ مشکلی برای تقیه ی او پیش نمی آمد زیرا آقای وکیلی در توصیف ابن عساکر او را سنی متعصب و طرفدار سرسخت دولت اموی معرفی کرده و بدیهی است نقل حدیث از چنین شخصی هرگز ابن عربی را در مظان اتهام به شیعه بودن قرار نمی داد. ضمن اینکه ابن عساکر در همان مکان و زمان بدون هیچ محذوری این کار را کرده است . لازمه قبول ادعای آقای وکیلی این است که به پذیریم در یک زمان و مکان واحد ، در دمشق یک بام دو هوا بوده ؟!

✔️ابن عربی هیچکدام از احادیث ( منزلت ) ، ( غدیر ) و ( ثقلین ) را نیز در فتوحات و یا فصوص الحکم نیاورده ، درصورتیکه این احادیث مورد اتفاق فریقین بوده و بصورت متواتر در منابع حدیث اهل سنت و از جمله تاریخ مدینه دمشق آمده ، هرگز نمی توان گفت که او این حجم از احادیث را در منابع اهل سنت و خصوصا در تاریخ مدینه دمشق استادش ( ابن عساکر ) ندیده باشد ، بنابر این او مستضعف نیست ، از طرفی چطور می توان او را شیعه دانست که بدون هیچ عذری از کنار این احادیث به راحتی گذشته و از ذکر آنها در آثارش خودداری نموده ، همانطوریکه در بند بالا عرض کردیم علت این کار تقیه نیز نمی تواند باشد زیرا اگر از کتاب استادش ابن عساکر ( که به قول آقای وکیلی)  یک سنی متعصب است ، احادیث مورد اتفاق فریقین را نقل می کرد هرگز مشکلی برایش ایجاد نمی شد.

💥باعث تأسف است که ابن عربی در فتوحات و فصوص الحکم ، ده ها حدیث جعلی در مسائل گوناگون و از جمله مناقب خلفاء آورده و حتی عبارت ( لو کشف الغطاء لم ازدت یقینا ) را به عُمَر نسبت می دهد ، ولی حاضر نیست هیچکدام از احادیث متواتر مزبور را در تألیفاتش نقل کند . 😔

👈برای مشاهده حدیث منزلت در تاریخ مدینه دمشق ( اینجا ) کلیک کنید . 👉
👈برای مشاهده حدیث غدیر در تاریخ مدینه دمشق ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

✔️آقای وکیلی همواره زمان و مکان ابن عربی در شامات را از لحاظ خفقان و فضای تعصب آمیز به رخ می کشد ، حال آنکه در همان زمان و مکان ، استادش همین احادیث را به راحتی در کتابش ( تاریخ مدینه دمشق ) آورده و مشکلی هم برایش ایجاد نشده ، پس نه تقیه مطرح است و نه احتمال مستضعف بودن ، تنها دلیل ابن عربی برای اهانت به ابوطالب (ع) و نیز خودداری از ذکر احادیث مورد اتفاق فریقین ، تعصب و عناد او با اهل بیت (ع) می باشد .

✔️جالب است بدانیم که محی الدین نه تنها احادیث مزبور را نقل نکرده ، بلکه حدیث ثقلین را نیز تحریف نموده است :

✅توضیح اینکه :

حدیث ثقلین که متواتر و مورد اتفاق شیعه و اهل سنت است در منابع حدیث هر دو فرقه با عبارت ( عترتی ) به شکل زیر نقل شده :

 قَالَ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ: إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ اَلثَّقَلَيْنِ مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا بَعْدِي كِتَابَ اَللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ اَلْحَوْضَ .

اما با کمال تأسف ابن عربی ، حدیث مزبور را در فتوحات مکیه ( ج 10 ص 215 ) بصورت تحریف شده و با حذف عبارت ( عترتی اهل بیتی ) و بصورت ذیل نقل کرده ⁉️😳

( قد تركت فيكم ما لن تضلوا بعده،إن اعتصمتم به : كتاب اللّٰه )

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

✔️ در صورتیکه حدیث ثقلین را استاد ابن عربی ( یعنی ابن عساکر ) در تاریخ مدینه دمشق بیش از هفت مورد با طُرُقِ مختلف و با ( عترتی اهل بیتی ) نقل کرده ، حتی محمد ناصر الدین آلبانی نیز که از علمای متعصب و گرایش ضد شیعه دارد این حدیث را در کتاب ( سلسة الاحادیث الصحیحه ) با همان عبارت ( عترتی اهل بیتی ) آورده ، حاکم نیشابوری نیز در المستدرک به همین شکل نقل کرده و در ذیل آن تصریح نموده ( هذا حدیث صحیح ) 👏👏

👈برای مشاهده حدیث ثقلین در تاریخ مدینه دمشق ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉
👈برای مشاهده حدیث ثقلین در کتاب سلسه الاحادیث صحیحه و المستدرک  ( اینجا ) و ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

🔘ابوالقاسم راغب اصفهانی که از علمای اهل سنت است در کتاب محاظرات الادباء ( ج2 ص 498 ) فرموده :

( و قال سفیان بن عیینة : 👈من ابغض ابیطالب فهو کافر 👉 فقیل لمه قال لان النبی کان یحبه ولذلک قال الله تعالی «انک لا تهدی من احببت» و من ابغض من یحبه رسول الله فهو کافر )

ترجمه : سفیان بن عیینه گفت : هرکس ابوطالب را دشمن بدارد ، کافر است. از او سؤال کردند دلیل این مطلب چیست ؟ در جواب گفت : زیرا رسول خدا او را دوست دارد و به همین خاطر خداوند فرموده است: «تو نمی‌توانی کسی را که دوست‌داری هدایت کنی‌» و کسی که دشمن بدارد فردی را که رسول خدا او را دوست دارد، کافر است.

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

👈 تبصره :

به نظر شما ابن عربی که حضرت ابوطالب (ع)  را مشرک و کافر خوانده و در این کار آن چنان افراط کرده که به یک بار هم اکتفاء ننموده بلکه بیش از هفت مورد در فتوحات مکیه و فصوص الحکم و سایر رسائلش ، این اهانت ها را وقیحانه تکرار کرده ، نمی تواند مصداق ( من ابغض ابی طالب فهو کافر ) باشد . ❓🔥 واقعاً اگر محی الدین عربی بجای هفت بار ، انصاف را رعایت می کرد و فقط یک مرتبه نسبت به ابوطالب (ع) از باب تقیه جسارت می کرد ، سنی بودنش مورد تردید قرار می گرفت ⁉️

🔵با توجه به اینکه آقای وکیلی عموم اهل سنت را مستضعف می داند ، دو نکته را هرچند مستقیماً با بحث ایمان ابوطالب (ع) مرتبط نیست لیکن  از باب تکمله متذکر می شویم  :

(1 ) - بر خلاف ادعای آقای وکیلی ، منابع حدیث و تاریخی اهل سنت آن چنان نیست که به گونه ای مشحون از تحریف و اخبار جعلی باشد که راه رسیدن به حقایق برای اهل سنت مصدود باشد . بلکه درست بر خلاف این ادعای واهی ، در منابع حدیث اهل سنت و نیز متون تاریخی آنها دلایل و شواهد و مستندات متقن دال بر حقانیت تشیع موجود است بنحوی که متکلمان شیعه در طول 14 قرن برای احتجاجات خود با مخالفین ، نوعاً بر اساس اخبار و مستندات مضبوط در کتب و منابع اهل سنت با آنها احتجاج نموده اند و این امر دلیل محکمی است بر حقانیت تشیع و از سوی دیگر  وجود مستندات کافی در منابع آنها .

👈 در نتیجه اگر عوام اهل سنت را با توجه به شرایط خاص محیط ، مستضعف و قاصر بدانیم ، قطعاً عموم علماء و دانشمندان اهل سنت را هرگز نمی توان مستضعف تلقی نمود .

(2) - در تأیید آنچه گفته شد ، وجود مستبصرانی از اهل سنت را می توان ذکر نمود که صرفاً با توجه به مستندات و حقایق موجود در منابع اهل سنت ، توفیق تشرّف به مذهب حقه تشیع یافته اند ، بعنوان نمونه :

الف :دکتر عصام العماد از جمله کسانی است که گرایش وهابیگری و ضد شیعی بسیار شدیدی داشته و با توجه به اینکه شاگرد مفتی عربستان بن باز بوده لذا تحت تأثیر افکار انحرافی او و نیز اندیشه های ابن تیمیه در کتاب ( منهاج السنه ) ، کتابی بر علیه شیعه بنام «الصلة بين الاثني عشريه و فرق الغلاة» تألیف نموده لیکن در اثر تأمل در صحاح سته و خصوصاَ تحت تأثیر حقایق مندرج در نامه ی محمد بن ابوبکر به معاویه ، به مذهب شیعه تشرف پیدا کرده و تاکنون علاوه بر مناظرات و سخنرانی های روشنگرانه او بر علیه وهابیت ، در اثبات حقانیت تشیع  نیز کتاب هایی تألیف نموده که کتاب «نقد شيخ محمد بن عبدالوهاب از درون» یکی از آن آثار می باشد .

ب :  يك خانم اردني بنام (بنت الهدی رفیق الموسوی) پس از تشرف به مذهب شیعه ، يك كتاب نوشته است به نام ( شیعتنی الصحاح السته) : یعنی كتب اهل سنت( خصوصا صحاح ستّه ) مرا شيعه كرد . دقت بفرمائید ایشان نمی گوید با تجرید الاعتقاد یا اصول کافی و بحارالانوار شیعه شدم بلکه می گوید :👈 ( شیعتنی الصحاح السته) ❗️👉

✅ تبصره :

(1) - قابل تأمل اینکه هیچکدام از کسانی که توفیق تشرف به مذهب شیعه پیدا کرده اند ، نه مثل مولوی مدعی بودند که همانند پیامبران به آنها وحی می شده و نه مانند ابن عربی ، ادعای مکاشفه و چندین مرتبه رفتن به معراج را داشته اند .

(2) - قرآن کریم می فرماید : (  إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقَانًا  ) یعنی در صورتیکه تقوای الهی پیشه کنید خداوند برای شما قدرت تشخیص حق از باطل عنایت می فرماید ، لیکن عرفان این صوفیان مدعی گویا نتیجه ای جز گمراهی و تحیر در پی نداشته ، آن یکی مانند مولوی مثل نُقل و نبات سخنان رکیک و شرم آوری را به زبان می آورد و مریدانش با شنیدن آن الفاظ عرشی ، غرق وجد و شور و شعف می شوند و این یکی مانند ابن عربی ، هفت مرتبه با قصد قربت به ابوطالب (ع) نسبت شرک می دهد و به اندازه آن خانم اردنی ( بنت الهدی رفیق الموسوی ) نیز قدرت تشخیص حق از باطل را ندارد .

🔴نتیجه :

الف : ادعای مستضعف بودن اهل سنت و خصوصا ابن عربی در مسئله ایمان ابوطالب (ع) ، کذب و به دور از واقعیت است . در کنار اخبار جعلی دراین زمینه ، اخبار و شواهد و مستندات زیادی در منابع اهل سنت دال بر اثبات ایمان ابوطالب (ع) وجود دارد بنحویکه تعداد زیادی از علمای اهل سنت از این ادله برای اثبات ایمان ابوطالب (ع) بهره جسته اند ، لیکن ابن عربی با نادیده گرفتن این مستندات و اخبار صحیح که حتی در آثار استادش ابن عساکر ( کتاب مدینه دمشق ) آمده ، نه بصورت کنایه و عبارات دو پهلو ، بلکه صراحتاً با عباراتی مانند ( و أمر النبی (ص) بغسل عمه أبی طالب 👈‏ و هو مشرک❗️👉 ) ، نسبت به آن حضرت اهانت نموده است .

ب : احتمال تقیه نیز در این موضوع کاملا مردود است زیرا محی الدین عربی بدون هیچ ضرورتی این جسارت ها را روا داشته ، در صورتیکه اگر در کتاب هایش هیچ اسمی از ابوطالب (ع) به میان نمی آورد ، هرگز برایش مشکلی پیش نمی آمد . و یا اگر حدیث عبدالله بن عمر و یا اشعار ابوطالب (ع) را که استادش ابن عساکر در مدینه دمشق آورده را نقل می کرد نیز به هیچ عنوان در مظان اتهام به تشیع قرار نمی گرفت .

👈 کما اینکه استادش در همان زمان و مکان حدیث مزبور و اشعار ابوطالب (ع) و نیز احادیث ( منزلت ، غدیر و ثقلین )  را بدون هیچ مشکلی و محذوری نقل کرده است .👉

ج : آقای وکیلی تشیع ابن عربی را در ذهن خود امری قطعی و مسلم فرض نموده و سپس با توجه به این سابقه ذهنی ، تمام انحرافات ابن عربی را یا از باب تقیه و یا به حساب مستضعف بودن او می گذارد و بدیهی است با این استدلال ، به راحتی می توان حتی امثال ابن تیمیه ، محمد بن عبدالوهاب و بن باز را نیز شیعه معرفی نمود .

✔️علیرغم این همه عقاید فاسد و سخیف ابن عربی ، آقای وکیلی در مقدمه کتاب ( محی الدین عربی شیعه خالص ص 15 و 16) با کمال تأسف همه علمای شیعه را ریزه خوارُ سفره معارف محی الدین می داند ، عین عبارت ایشان این است :

باری ، محی یالدّین حق بزرگی بر گردن عالمان شیعی دارد و فقط به برکت آراء و آثار او بود که توفیق معرفت اجمالی آیات و روایات معارفی شیعی فراهم شد و مخالفان وی از علامه مجلسی ثانی و شیخ احمد احسائی و تا مرحوم میرزا مهدی اصفهانی و ... نیز خواسته یا ناخواسته بر سر سفره او نشسته اند و اگر هم به گمان خویش مطلبی علمی در برابر وی آورده اند باز اساسش را از خود وی گرفته و با تغییراتی بر ضد خود او به کار بسته اند.

د : در مباحث بعدی ( ان شاء الله ) نقد و بررسی سایر فصل های کتاب ( محی الدین عربی شیعه خالص ) تقدیم خواهد شد.

    ای صوفی شهر ، از تو سَرشارتریم
    در وادی شُبهه از تو  بیدارتریم

    هرگز نخورم فریبِ افسانه ی تو
    انصاف بده ، کدام  هشیارتریم ؟

  دروس نقد تصوف سید رضا نوعی ( حکیم )

  👈برای مشاهده بخش اول نقد کتاب محی الدین عربی شیعه خالص ، ( اینجا  ) کلیک کنید . 👉

👈برای مشاهده بخش سوم نقد کتاب محی الدین عربی شیعه خالص ، ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

محيى الدّين در « فَصّ داودى از کتاب فُصوص الحكم» ، ادعای واهی خود مبنی بر  عدم تنصيصِ  رسول الله (ص) به خلافتِ أحدى بعد از ایشان را اینگونه بیان نم وده :

( وَ لِهَذا ماتَ رَسولُ اللَهِ صَلَّى اللَهُ عَلَيْهِ ( وَ ءَالِهِ ) وَ سَلَّمَ وَ ما نَصَّ بِخِلافَتِهِ عَنهُ إلَى أحَدٍ وَ لا عَيَّنَهُ  ...)

رسول خدا صلّى الله عليه ( و آله ) و سلّم از دنيا رفت و نصّى از خود براى خلافتِ پس از خودش براى كسى بجاى نگذاشت ، و خليفه‏ اى را تعيين نكرد ... 😳

✅تمامی شارحان فصوص الحکم که عمدتاً از ارادتمندان ابن عربی نیز بوده اند ، عبارات فوق را منطبق با مرام اهل سنت می دانند ، بعنوان مثال : علامه سید حسین حسینی طهرانی در کتاب روح مجرد  تصریح نموده که ابن عربی در فص داودی بر اساس مرام اهل سنت سخن گفته و علامه حسن زاده آملی نیز در کتاب ممد الهمم ، فرموده :

شیخ چون معصوم نیست ، لذا کشف او را بحسب معتقَد و سوابق انس و الفت ، اشتباهی روی آورده است .

📚(( کتاب روح مجرد ، ص 338)) و (( ممدالهمم در شرح فصوص الحکم ص 409 - 410))

🔴اما حجت الاسلام محمد حسن وکیلی در نظریه ای  شاذ و شگفت انگیز مدعی شده 👈(( نکته چهارم : حق اینست که اصلاً این عبارت دلالتی بر سنی بودن ابن عربی ندارد تا حمل بر تقیه و امثال آن شود ؛ بلکه اشاره‌ای به مکتب تشیع است ))😳

👈برای مشاهده متن کامل عبارات و توجیهات آقای وکیلی ، ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

✅اینک برای تنویر اذهان ، ذیلاً به نقد و بررسی توجیهات مغالطه آمیز آقای وکیلی می پردازیم :

(1) - آقای وکیلی می گوید : (( مقدمه اول : از دید محیی‌الدین دو نوع خلیفه وجود دارد: خلیفة الله و خلیفة رسول الله )) ، (( مقدمه دوم: اهل تسنن در اعتقاد مشهور خود می‌گویند خلفاء راشدین ، خلفای رسول الله هستند ... و خلاصه ، اهل تسنن هیچگاه نمی‌گویند که عمر و ابوبکر خلیفه الله می باشند ، ولی شیعه معتقد است که پس از حضرت رسول اکرم  (ص) باید به اهل بیت علیهم السلام مراجعه نمود که ایشان خلیفة‌الله هستند ... ))

🔘وکیلی با عبارات مغالطه آمیز خود سعی دارد به مخاطب القاء نماید که از نظر شیعه ، جانشین پیامبر (ص) فقط بعنوان خلیفة الله ، تلقی می گردد و اهل سنت نیز جانشینان پیامبر (ص) را صرفاً خلیفة الرسول می دانند . حال آنکه چنین تقسیم و تخصیصی هرگز مورد وفاق و قبول فریقین نمی باشد ، زیرا لقب خلیفة الله و خلیفة الرسول در بین هر دو طایفه ی شیعه و سنی به یک نسبت بکار رفته است .

✔️توضیح اینکه :

(الف ) - در مکتب تشیع ، امامان معصوم و جانشینان برحق پیامبر (ص) ، هم بعنوان (خلیفة الله) و هم با لقب(خلیفه رسول الله) معرفی شده اند که بعنوان نمونه بذکر جند روایت بسنده می نمائیم :

⚡️عن اَلرِّضَا عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ : ... إِنَّ الْإِمَامَةَ خِلَافَةُ اللهِ وَخِلَافَةُ الرَّسُولِ (ص)  ...

⚡️قالَ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : ... أَنَا خَلِيفَةُ رَسُولِ اَللَّهِ وَ وَزِيرُهُ وَ وَارِثُهُ ....

⚡️امیرالمؤمنین (ع) قال : أَنَا خَلِيفَةُ رَسُولِ اَللَّهِ فِيكُمْ ....

⚡️و عَنِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ:  عَلِيٌّ وَلِيُّ اَللَّهِ وَ خَلِيفَةُ رَسُولِ اَللَّهِ ...

⚡️عنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ اَلْبَاقِرِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ خَلِيفَةُ اَللَّهِ وَ خَلِيفَتِي ...

👈 برای مشاهده ی ( سند 1 ) ، ( سند 2 ) ، ( سند 3 ) ، ( سند 4 ) ، ( سند 5 ) ، ( سند 6 ) ، ( سند 7 ) و ( سند 8 ) کلیک کنید . 👉

💥تبصره : با توجه به احادیث فوق ، روشن شد که در مکتب تشیع ، هر دو واژه ی ( خلیفة الله ) و ( خلیفة الرسول ) هیچ گاه از یکدیگر جدا و منفک نبوده و ادعای آقای وکیلی مبنی بر اینکه شیعه فقط قائل به خلیفة الله است ، سخنی نادرست و مغایر با آموزه های اهل بیت (ع) می باشد .

( ب ) : همچنین برخلاف ادعای آقای وکیلی که می گوید : (( اهل سنت صرفاً قائل به (خلیفة الرسول ) است و ابوبکر و عمر را خلیفة الله نمی دانند )). 😳

👈باید دانست که بر اساس شواهد مستند ذیل ، اهل سنت قائل به ( خلیفة الله ) نیز بوده و این مقام و لقب را از صدر اسلام تا کنون به خلفاء راشدین و حتی خلفای اموی و عباسی نیز نسبت داده و می دهند ، بعنوان نمونه :

🔘عن عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ: « وَلِيّنَا أَبُو بَكْرٍ فَكَانَ خَيْرَ خَلِيفَةِ اللَّهِ، وَأَرْحَمَهُ بِنَا، وَأَحْنَاهُ عَلَيْنَا»

یعنی : عبدالله بن جعفر می گوید : مولای ما ابوبکر بهترین خلیفة الله است ...

⚡️حاکم نیشابوری در المستدرک ( ج 3 ص 84 ) ذیل روایت فوق می گوید : هَذَا حَدِيثٌ صَحِيحٌ الْإِسْنَادِ ، ذهبی نیز در تعلیقه ی خود ، به صحیح بودن روایت تصریح نموده  .

⚡️ضمناً أبو إبراهيم المزنی در السنن المأثوره همین روایت را با سند دیگر آورده است .

👈برای مشاهده ( سند 1 ) و ( سند 2 )  کلیک کنید . 👉

🔘ابوبکر در نخستین خطبه‌اى که پس از احراز کرسى خلافت ایراد کرد، خودش را خلیفة الله برگزیده نامید و چنین گفت :

«و قد استخلف الله علیکم خلیفة لیجمع به الفتکم ... ».

 یعنی : همانا من خلیفة اللهی برگزیده هستم تا شما را متفق نمایم ...

👈برای مشاهده ( سند 1  ) و ( سند 2 ) کلیک کنید . 👉

🔴آقای وکیلی به روایتی استناد نموده که طبق آن گروهی ، ابوبکر را خلیفة الله خواندند ، اما ابوبکر گفت من خلیفة الرسول هستم . در صورتیکه :

 اولاً : محدثان اهل سنت روایت مزبور را غیر معتبر و ضعیف می دانند بعنوان مثال در مسند احمد بن حنبل در ذیل آن آمده : إسناده ضعيف لانقطاعه، , فانها من رواية إبن أبي مُلَيْكَة و هو لم يُدرك الصديق قطعاً .

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

ثانیاً : چنین روایتی ، درست بر خلاف مدعای آقای وکیلی است زیرا بخوبی بیانگر آن است که همواره  در بین قاطبه ی اهل سنت دیدگاه خلیفة اللهی نسبت به ابوبکر وجود داشته است .

ثالثاً : ابن اثیر در ( النهایه فی غریب الحدیث ) مشابه روایت آقای وکیلی را نقل کرده که طبق آن در پاسخ به اینکه آیا او خلیفة رسول الله (ص) است گفته :  فقال لَا. قَالَ فَمَا أنتَ؟ قَالَ: أَنَا الْخَالِفَةُ بَعْدَه ( یعنی من جامانده ای بیش نیستم ) .

⚡️ابن اثیر در ادامه و بعنوان توجیهی بر سخن ابوبکر گفته : ( إِنَّمَا قَالَ ذَلِكَ تَواضُعاً وهَضْماً مِنْ نَفْسِهِ حِينَ قَالَ لَهُ أَنْتَ خَلِيفَةُ رَسُولِ اللَّهِ )

یعنی : ابوبکر حرف دلش را نزده بلکه این سخن را از روی تواضع و فروتنی بیان نموده .

🔘تبصره : تضاد و پارادوکسی آشکار در سخنان ریاکارانه ی ابوبکر کاملا مشهود است ، زیرا او در ابتدای خلافت ، خود را خلیفة الله نامید و از سوی دیگر طبق آن روایت ضعیف و غیر معتبر آقای وکیلی ، می گوید به من خلیفة الرسول بگوئید و سپس در جایی دیگر و طبق خبر ابن اثیر می گوید : بمن خلیفة الرسول نیز نگوئید زیرا من پس مانده ای بیش نیستم .⁉️ 😳

👈این روش مُزوّرانه ی ابوبکر آنجایی به اوج می رسد که علیرغم تظاهر به عدم تمایل به خلافت ، می گوید : اقیلونی و لست بخیرکم و علیٌّ فیکم ، در صورتیکه همین شخص با کمک عمر بن خطاب ، با زور و تزویر و خیانت ، خلافت را که حق مسلّم علی (ع) می باشد ، غصب نمود .

🔘 اما علیرغم همه ی این مسائل ، دیدگاه عموم اهل سنت به خلافت ، بعنوان ( خلیفة الله ) بود نه خلیفة الرسول ، چنانکه مردم  پس از این‌که از بیمارى ابوبکر اطلاع یافتند، باز هم او را خلیفة الله نامیده و می گفتند :

(( فقالوا : إنا لنخاف أن يكون خليفة الله قد مات و ولي بعده عُمَر ))

یعنی : ما مى‌ترسیم که خلیفه  ی خدا (ابوبکر ) از دنیا برود و پس از او عمر خلافت را بر عهده گیرد . ( زیرا عمر فردی تند خو و بسیار خشن بود )

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

(2) - عمر نیز هرگز در دوران خلافتش خود را بعنوان خلیفة الرسول نخواند بلکه ابتدا لقب خلیفه ی خلیفة الرسول را برگزید و پس از اندکی به بهانه ی طولانی بودن آن ، لقبِ امیرالمومنین را رسماً انتخاب نمود و علیرغم این ، مردم از او نیز بعنوان خلیفة الله یاد می کردند ،بعنوان نمونه طبق روایت ابن عساکر ، عوف بن مالک درباره او می گوید :

 قال لأنه خليفة مِن خلفاء الله تعالى في الأرض وأنه لا يخاف في الله لومة لائم ...

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

(3) - عثمان نیز طبق نقل ( مِنقری ) از سوی عمرو عاص بعنوان (خلیفة الله علی تبیان ) یاد می شد و  بُسْر بن أرطاة ( فرمانده سپاه شام ) در شبیخونی که به مدینه زد ، عثمان را خلیفه الله خواند و سایر مورخان نیز اطلاق لقب ( خلیفة الله ) برای عثمان را از سوی مردم تایید نموده اند .

📚( طبقات کبری ، محمد بن سعد ج 3 ص 66) ( الغارات ثقفی کوفی ص 603) و ( تاریخ طبری ج 3 ص 176) .

(4) - معاویه نیز صراحتاً خود را خلیفة الله لقب داده و این جمله ی معروفش را همه مورخان نقل کرده اند که می گفت :

( الأَرْضُ للَّهِ وَ أَنَا خَلِيفَةُ اللَّهِ فَمَا أَخَذْتُ فَلِي ، وَمَا تَرَكْتُهُ لِلنَّاسِ فَبِالْفَضْلِ مِنِّي ...)

⚡️یعنی : زمین از آن خداست و من خلیفه ی خدا هستم ...

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

📚سایر منابع ( تاریخ طبرى، طبرى، ج4، ص 283) ( مروج  الذهب مسعودی ج 3 ص53) ( الغدیر ج 8 ص 349)

(5) - اهل سنت حتی یزید علیه العنه را نیز خلیفة الله می دانند نه خلیفة الرسول و طبق نقل مورخانِ اهل سنت و از جمله مسعودی ، در آغاز خلافتش به او گفتند :

السّلام عليك يا اميرالمؤمنين ... اَصْبحتَ قد رزئتَ خليفةاللّه و اَعْطيتَ خلافةاللّه ...

⚡️و همچنین عبد الملک بن مروان را نه تنها خلیفة الله بلکه برتر از همه ی پیامبران دانسته و به او می گفتند :  إن عَبْد الْمَلِكِ خليفة اللَّه و هو أكرم عَلَى اللَّه من رسله .

📚 ( مسعودى  ج 3 ص 75) ( انساب الاشراف بلاذری ج 7 ص 397)

👈برای مشاهده ی سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

(6) - خلفای عباسی نیز همانند خلفای اموی ، خود را خلیفة الله می دانستند نه خلیفة الرسول ، بعنوان نمونه :

معتضد در توجیه قتل احمد بن طیب سرخسی گفت : من با توجه باینکه پسر عموی پیامبر (ص) و خلیفة الله بر روی زمین هستم چنین فرمانی را صادر کردم ، منصور عباسی نیز خطاب به محمد بن ابی ذئب خودش را خلیفة الله می خواند .

📚( زركلى، الاعلام، ج1: ص145 ) (  المنتظم فى تاريخ الأمم والملوك ابن جوزی ، ج8 : 233 و 234.)

🔴آقای وکیلی در اواخر مقدمه دوم می گوید : ( سخن در آنست که در عامه اعتقاد به خلیفه الله نبوده و آنانکه این اعتقاد را داشته اند فاجر محسوب می شدند ... )

👈بخش اندکی از روایات مستند اهل سنت که در بالا نقل شد ، برای اثبات واهی بودن ادعای  آقای وکیلی کافی است ، مضافاً اینکه اهل سنت هیچ گاه کسانی مانند عبدالله بن جعفر ، ابوبکر و معاویه و نیز مردمانی که در ماجرای اعتراض به انتصاب عمر ، ابوبکر را خلیفة الله خواندند و نیز سایر خلفای اموی و عباسی که صراحتاً خود را خلیفة الله می دانستند را نه تنها فاجر نمی دانند بلکه نسبت به آنها نهایت تعظیم و تکریم نیز دارند .

🔘ابن عربی در موضوع ما نحن فیه می گوید :  فنقول فيه بلسان الكشف خليفة اللَّه و بلسان الظاهر خليفة رسول اللَّه ....

 از این سخن کاملا مشخص می شود که محی الدین عربی ، خلیفة الله را همان خلیفة رسول الله می داند و تفکیکی که آقای وکیلی بین این دو قائل شده از باب توجیه ما لا یرضی صاحبه می باشد زیرا ابن عربی به وضوح می گوید :

👈 خلیفه کسی است که ما از نظر کشف و عرفان به او خلیفة الله می گوئیم و اهل ظاهر از همان شخص با لفظ خلیفة الرسول یاد می کنند .

🔘آقای وکیلی در توضیح سخن ابن عربی بیانی دارد که عین عبارت او  این است :

⚡️(  محیی‌الدین می‌گوید علت معین نکردن خلیفه آن نبود که مردم با شوری مسأله را حل و فصل کنند بلکه آن بود که خلیفةاللهی در امت وجود داشت که باید همه به دنبال وی می‌رفتند و آن را شناخته و از او تبعیت می‌نمودند .... )

⚡️سپس تحت عنوان نکته ششم می گوید :

( از مجموع این عبارات مسلم می‌شود که محیی‌الدین معتقد است پس از حضرت رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم ، خلیفةاللهی در امت هست ... که مردم باید آن خلیفةالله را پیدا کرده و از وی تبعیت کنند ... )

✔️اگر سخنان فوق را ابن عربی به زبان می آورد جای هیچ تعجب و استبعادی نبود لیکن صادر شدن چنین عباراتی آنهم از قلم یک روحانی شیعه ، موجب شگفتی و عذری بدتر از گناه محسوب می گردد .

💥زیرا ادعای آقای وکیلی مبنی بر اینکه پیامبر (ص) صرفاً به همین اندازه که می داند در جامعه خلیفة الله وجود دارد ، اکتفاء نموده و آنگاه از مردم انتظار داشته باشد که : 👈 ( خودشان بدنبال خلیفة الله رفته و آن را شناخته و از وی تبعیت کنند ) 👉  هم مخالف نص قرآن کریم و هم مغایر با سیره و سنت رسول اکرم ( ص ) می باشد :

⚡️اولاً مخالف سنت و سیره است زیرا :

پیامبر (ص) در طول بیست و سه سال دوره ی رسالت ، به روش های گوناگون و فرصت های مناسب ، اقدام به معرفی امیر المومنین (ع) بعنوان ولی ّ ، وصی و خلیفه ی بعد از خود در میان امت نموده است که احادیث متواتر و مورد اتفاق فریقین مانند : ( حدیث وصایت ، احادیث مواخات ، حدیث منزلت ، حدیث غدیر و ... ) شاهدی صادق بر آن می باشد .

⚡️ثانیاً مخالف قرآن است به این دلیل که :

قرآن کریم در آیه 67 سوره مبارکه مائده که بعنوان ( آیه تبلیغ ) شهرت دارد ، صراحتاً به پیامبر اکرم (ص) در واقعه ی غدیر دستور مؤکّد داده و می فرماید :

يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ ۖ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ

یعنی : ای رسول من اگر علی (ع) را برای مردم به عنوان امام و خلیفة الله ، معرفی نکنی ، چنان است که اصلاً رسالتِ مرا  بجای نیاورده ای .

🔘لذا با توجه به چنین حقیقتی است که رهبر فقید انقلاب امام خمینی رحمة الله علیه در تعلیقه بر فصوص ، سخنان ابن عربی در فص داودی را برنتابیده و در رد آن می فرماید :

فَكَذا الْخِلافَةُ الظّاهِرَةُ؛ وَ المَنْصَبُ الإلَهىُّ أمْرٌ خَفىٌّ عَلَى الْخَلْقِ لابُدَّ مِن إظْهارِهِ بالتَّنْصيصِ وَ لَعَمْرُ الْحَبيبِ يكونُ التَّنْصيصُ عَلَى الْخِلافَةِ مِن أعْظَمِ الْفَرآئِضِ عَلَى رَسولِ اللَهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَ ءَالِهِ وَ سَلَّمَ. فَإنَّ تَضْييعَ هذا الامْرِ الْخَطيرِ الَّذى بِتَضْييعِهِ يَتَشَتَّتُ أمْرُ الامَّةِ وَ يَخْتَلُّ أساسُ النُّبُوَّةِ وَ يَضْمَحِلُّ ءَاثارُ الشَّريعَةِ، مِن أقْبَحِ الْقَبآئِحِ الَّتى لا يَرْضَى أحَدٌ أنْ يَنْسِبَها إلَى أوْسَطِ النّاسِ فَضْلًا عَن نَبىٍّ مُكَرَّمٍ وَ رَسولٍ مُعَظَّمٍ.

 👈خلافت ظاهريّه. و منصب الهى امرى است پنهان از افكار و انديشه مردم، و چاره ای نيست مگر آنكه با تصريح و تنصيص آنرا اظهار و تعريف نمود .

💥و سوگند به جان دوست كه تنصيصِ بر خلافت از عظيم‏ترين فرائض و واجبات است بر رسول اكرم (ص) ، و تضييع و إهمال در آن ، امر امّت را متشتّت و متفرّق نموده و اساس نبوّت و شریعت را مختل و مضمحلّ نموده و از زشت‏ترين أعمال زشتى است كه هيچكس راضى نيست آنرا به يكى از مردمان عامّى و متوسّط الدِّراية نسبت دهد، تا چه رسد آنرا به پيامبر عظیم الشأن اسلام (ص) نسبت داد .

👈 برای مشاهده ( سند 1 ) و ( سند 2 ) کلیک کنید . 👉

🔴 آقای وکیلی در همان نکته ششم می گوید :

آن خلیفة اللهی را که باید مردم او را پیدا کرده و از وی تبعیت کنند .... دارای مقام امامت حقیقی و بی‌واسطه است و اشرف مردم است و آن کس ابوبکر و عمر نیستند 👈و هر کس که هست یا از اهل بیت است یا از موالیان خاص ایشان که در جرگه اقطاب سلمانیین داخل شده و به برکت اهل بیت علیهم السلام به منبع احکام راه یافته است👉  ، 👈 و آن کس همان خاتم الاولیاء است  که مصداق این خاتم الاولیاء در آخر الزمان حضرت مهدی سلام الله علیه می‌باشد 👉

✔️از نظر شیعه مصداق منحصر بفردِ خلیفة الله و امام حقیقی فقط امیر المومنین و سایر امامان از اهل بیت (ع) می باشند که آن هم منوط به تعیین و تنصیص الهی و ابلاغ نبوی (ص) می باشد و هرگز سلمان و اقطاب سلمانیین را در آن جایگاه منیع ، محلی از اعراب نخواهد بود .

✔️اما اینکه می گوید : (  آن شخص همان خاتم الاولیاء است .. ) ، هرگز مورد قبول ابن عربی نیست زیرا او امیر المومنین (ع) و سایر امامان معصوم (ع) و حتی امام زمان (عج) را مصداق خاتم الاولیاء نمی داند بلکه تصریح نموده که ( عیسی خاتم الاولیاء مطلقه و خودش نیز ختم الاولیاء می باشد ) .

توضیح اینکه :

سید حیدر آملی که از اکابر عرفای شیعه و از پیروان و مروجان مکتب ابن عربی است ، در کتاب مقدمات شرح خود بر فصوص الحکم ( المقدمات من نص النصوص ص 182) می گوید :

و ذهب الشیخ ابن العربی الی 👈 انّ خاتم الأولیاء مطلقاً هو عیسی بن مریم علیه السلام، و خاتم الأولیاء مقیّدا هو نفسه. 👉و قد وجدنا هذا القول و الرأی، به‌اتفاق اکثر المشایخ و العلماء –  بعد الأنبیاء و الأولیاء – انّه خلاف العقل و النقل و الکشف.

یعنی : محیی الدین عربی اعتقاد دارد که حضرت عیسی بن مریم علیه السلام خاتم الاولیاء مطلقه است و خودش را خاتم الاولیاء مقید می‌داند .

⚡️سید حیدر نیز این بی ادبی و گستاخی محی الدین عربی را برنتابیده و مردانه و غیورانه خطاب به او می گوید :
 
( لیکون حاله فی ذلک کحال من قال یداک أوکتا و فُوک نَفَخَ ) بعنی : خیلی دستت را بالا گرفته و حرف بزرگتر از دهانت می زنی ! ؟

آنگاه سید حیدر در رد نظریه ابن عربی می فرماید : ما و مشهور مشایخ و علماء بعد از پیامبران و اولیاء این سخن ابن عربی را مخالف عقل و نقل و کشف می دانیم .

سید حیدر آملی در ادامه می گوید : الکمّل ایضاً ذهبوا الی انّ خاتم الأولیاء مطلقاً هو علیّ بن ابی طالب علیه السلام، و خاتم الأولیاء مقیّدا هو المهدی علیه السلام الذی هو سبطه و ذریته من اهل بیته.

یعنی : کُمَّلین معتقدند که علی بن ابیطالب علیه السلام خاتم الاولیاء مطلقه است و حضرت مهدی علیه السلام خاتم الاولیاء مقید و از اهل بیت و نیز فرزندان امام علی (علیه السلام) می باشد .

📚( المقدمات من نص النصوص ص 182)

👈 برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

🔘ابن عربی خود را خاتم الولایه می داند و می گوید : (  أنا ختم الولایه دون شک ) و در جای دیگر نیز می گوید :  «عسی أن أکون ممن ختم الله الولایة بی و ما ذلک علی الله بعزیز»

👈برای مشاهده ( سند 1 ) و  ( سند 2 ) کلیک کنید . 👉

🔘محی الدین ،  ابوبکر را صاحب سرّ پیامبر (ص ) و در رتبه و مقام ، با ایشان برابر دانسته و می گوید :

فلیس بین ابی بکر و رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلّم رجل لانه صاحبُ صدّیقیّه و صاحبُ سرّ . فهو من کونه صاحِبَ سرٍّ ، بین الصدّیقیّه و نبوّه التّشریع و یُشارکُ فیه ، فلا یَفضُلُ علیه مَن یشارکُهُ فیه بل هو مساوٍ له فی حقیقته فافهم ذلک .

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

⚡️همچنین او ابوبکر را از همه ی خلق برتر و شایسته احراز مقام امامت می داند و می گوید : ( و عرف الناس حینئذ فضل ابی بکر علی الجماعة فاستحق الامامة والتقدیم )

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

🔘محی الدین عربی در توضیح صفات و ویژگی های قطب می گوید :

( در هر زمان فقط یک قطب وجود دارد و او از مقربین و برترین مردمان عصر خود می باشد ) و در ادامه می گوید :

( و منهم من يكون ظاهر الحكم، و يجوز الخلافة الظاهرة كما حاز الخلافة الباطنة من جهة المقام : كأبي بكر ، و عمر ، و عثمان ...)

یعنی : برخی از این اقطاب بطور هم زمان و توأماً از خلافت ظاهری و باطنی برخوردار می باشند مانند ابوبکر ، عمر و عثمان ...

👈برای مشاهده ی سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

⚡️تبصره : آقای وکیلی در نکته پنجم خود ، ابن عبارت را از فص هارونی نقل کرده ( و مثل ما قيل في حق ابى بكر انه خليفة رسول اللَّه صل الله علیه و آله ) و سپس درباره ی فلسفه ی بکار بردن لفظ ( قیل ) در عبارت مزبور توسط ابن عربی می گوید : ( محی الدین نسبت خلافت از رسول الله را هم درباره ابوبکر با قیل بیان می‌کند تا بطلان آن را هم اشاره کرده باشد)

💥جای سئوال است که آقای وکیلی چگونه محکمات سخنان ابن عربی که در بالا تنها به گوشه ای از آنها درباره ی فضائل ابوبکر و عمر و عثمان و شایسته خلافت ظاهری و باطنی بودن آنان اشاره نمودیم را نادیده می گیرد اما با کمال شگفتی و تعجب ، لفظ ( قیل ) را در سخن محی الدین قرینه ای محکم دال بر شیعه بودن او  می داند .  

💥 آیا با تشبث به چنین دلایل سست و أَوْهَنَ مِن بَيْتِ الْعَنْكَبُوت می توان یک سنی متعصب را بعنوان یک شیعه ی اثنی عشری ،  معرفی نمود . ⁉️

💥روش آقای وکیلی در شیعه تراشی به زبان عامیانه آن چنان است که اگر بفرض ابن عربی زنده شود و بگوید ( به پیر و پیغمیر سوگند که من سنی مذهب هستم ) ، جناب وکیلی طبق مبانی خود ، آنرا رد نموده و لابد خواهد گفت : اتفاقاً از همین نحوه ی بیان وی کاملاً واضح است که او شیعه ی خالص می باشد . ⁉️😳😄

💥و اگر از ایشان سئوال کنیم که حالا شیعه بودنش هیچ ، چگونه خالص بودنش را استنباط کردید ، لابد پای مکاشفات عرشی خود را به میان می آورد .

👈 پناه بر خدا از این جریان فکری و تبعات سوء آن . 🙏

🔘 از نظر ابن عربی ( برخلاف ادعای آقای وکیلی ) ، خاتم اولیاء در آخر الزمان ؛ شخص دیگری غیر از امام زمان (عج) می باشد ، کما اینکه در توضیح مقام خاتم الاولیاء و تقابل آن با مقامِ مهدی (عج) می گوید :

 و أما ختم الولایه المحمدیه فهو أعلم الخلق بالله لا یکون فی زمانه ولا بعد زمانه أعلم بالله وبمواقع الحکم منه فهو و القرآن إخوان کما أن المهدی و السیف .

یعنی : و اما ختم کننده ولایت محمدی (خاتم الاولیاء) داناترین مردم به خداست و احدی نه در زمان او و نه بعد از او داناتر از او به خداوند و جایگاه احکام الهی نخواهد بود. و خاتم الاولیاء برادر قرآن است همانطوری که مهدی و شمشیر با هم برادرند .

⚡️توضیح اینکه : محی الدین عربی در عبارات فوق بین خاتم اولیاء و مهدی (عج) ، قائل به تقابل بوده و آن دو را ، دو شخصِ متمایز معرفی کرده و تصریح می کند : ( خاتم الاولیاء برادر قرآن است ، اما مهدی (عج) و شمشیر با هم برادرند . ) 😳

⚡️در مطالب بالا متذکر شدیم که ابن عربی ، عیسی (ع) را خاتم الاولیاء مطلقه و خودش را خاتم الاولیاء مقید می داند .

👈برای مشاهده سند ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

✅حجت الاسلام و المسلمین دکتر احمد بهشتی در مقاله ای تحت عنوان وحیانیت و عقلانیت عرفان از نظر امام خمینی (ره) ، انحرافات فکری ابن عربی را مورد نقد قرار داده که اصل مقاله در پرتال رهبر فقید انقلاب امام خمینی (ره) موجود است ، ایشان سخن محی الدین در فص داودی مبنی بر عدم تنصیص به خلافت و تقسیم خلیفة الله و خلیفة الرسول او را بسیار محققانه و  عالمانه به چالش کشیده و مورد نقد قرار داده که بعنوان حسن ختام ، فرازی از فرمایشات ایشان را نقل نموده و مطالعه اصل مقاله را به عزیزان توصیه می نمایم :

📝ایشان در مقاله مزبور می نویسد :

ابن عربی که خود را کشّاف حقایق می شناسد و به کشّافیت خود بسیار مغرور است ، معتقد است که عارف کامل، به جز در مسألۀ زیادت و نقصان، فرقی با پیامبر ندارد ، از این رو به زبان کشف ، باید او را «خلیفة الله » و به زبان ظاهر ، «خلیفۀ پیامبر خدا» نامید.

نتیجۀ سخن این است که تمام خلفای ظاهری ، خلفای خدایند و فرقی میان علی بن ابی طالب علیه السلام و معاویه بن یزید و هارون و مأمون و حتی متوکل نیست ! زبان کشف ، آن ها را خلفاء الله  و زبان ظاهر، آن ها را خلفای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می نامد.

از نظر او پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله نیازی نداشت که خلیفه تعیین کند و به همین جهت، کسی را تعیین نکرد و به نصّ خویش، مقام خلافت را به کسی نسپرد؛ چرا که او می دانست که در میان امت کسانی هستند که مقام خلافت را بدون واسطه از خداوند می گیرند و نیازی به پا در میانی آن حضرت ندارند ! و اگر کسی را تعیین می کرد ، افراد دیگر را از آن محروم می نمود ؛ ولی چنین نکرد تا سفرۀ خلافت برای همگان گسترده  باشد.

💥بسیار دشوار است که مسلمان منصف چنین مطلبی را پذیرا گردد ؛ تا چه رسد به عارف وارسته ای که مراحلی از سیر و سلوک را پشت سر گذاشته باشد .

👈برای مشاهده اصل مقاله ( اینجا ) کلیک کنید . 👉

🔴جمع بندی و نتیجه :

🔘روش پسندیده در توجیه سخنان اشخاص ، ارجاع متشابهات به محکماتِ آراء و نظرات آنهاست ، حال آنکه آقای وکیلی که از طرفی شیعه ی خالص بودن محی الدین را بعنوان یک پیش فرض ذهنی پذیرفته  و از سوی دیگر با تناقضات و نصوصی مغایر با مدعای خود در کلام او مواجه است ناگزیر برای رهایی خود از تنگی قافیه ، معمولا محکمات سخنان ابن عربی که عند التحقیق دال بر سنی بودن او است را با تشبث به مغالطه لفظی و معنوی و بالاخص تمسک به سخنان متشابه و دو پهلوی وی ، توجیه می کند .

🔘اینجانب به حکم ( الباطل یموت بترکه ) ، بنای پاسخ به اظهارات آقای وکیلی را نداشتم لیکن پس از چاپ کتاب ایشان تحت عنوان ( محی الدین عربی شیعه خالص ) ، بنابه تقاضای برخی دوستان برآن شدم که موضوع فوق را که از بزنگاه های عرفان است نقد نمایم ، تا ان شاء الله موجب تنویر اذهان و تسلی قلوب ارادتمندان اهل بیت (ع) باشد .

🔘اما سخن پایانی ما خطاب به آقای وکیلی این است که :

     در بساط نکته دانان خودفروشی شرط نیست

     یا سخن دانسته گو ای مرد دانا یا خموش

برگرفته از دروس نقد تصوف ، سید رضا نوعی ( حکیم )
 

👈برای مشاهده بخش دوم نقد کتاب محی الدین عربی شیعه خالص ( اینجا ) کلیک کنید .👉

👈برای مشاهده بخش سوم نقد کتاب محی الدین عربی شیعه خالص ( اینجا ) کلیک کنید .👉