پیام شیعه | Shia

جنگِ تبوک آخرین غزوه ی رسول اکرم (ص) می باشد که در سال نهم هجری (و روز نوزدهم ماه رجب ) به وقوع پیوست ، در این غزوه پیامبر اسلام(ص) به قصد نبرد با رومیان به منطقه تبوک رهسپار شد؛ ولی سپاه اسلام پس از اقامت چند روزه در تبوک و بدون درگیری با رومیان به مدینه بازگشت.

اين غزوه را «فاضحه» نیز مى نامند زيرا نقشه های شومِ منافقین (( کودتا در مدینه و ترور پیامبر صلّ الله علیه و آله )) ، خنثی و منافقین ، مُفتضح و  رسوا گردیدند .

✅ اینک دو نکته ی مهم و عبرت انگیز ، که رهاوردِ غزوه ی تبوک می باشد و متأسفانه تاکنون مغفول مانده را به استناد منابعِ معتبرِ اهلِ سنت ، خاطر نشان می نمائیم :

حدیث منزلت ، اولین رهاوردِ غزوه ی تبوک :
 
برخی از اصحاب و به‌ویژه منافقان مدینه از حضور در سپاه سرباز زدند تا در غیابِ پیامبر(ص) در مدینه اقدام به کودتا و براندازی بساط اسلام نمایند لیکن رسول اکرم (ص) ،حضرت علی(ع) را به جانشینی خود در مدینه منصوب نمود ، منافقین که با وجود علی (ع) ، محقق نمودن نقشه ی خود را غیر ممکن دیدند ،زبان به طعنه ی ایشان گشوده و گفتند :

( کارِ علی (ع) بجائی رسیده که پیامبر (ص) او را مامور نگهداری و مراقبت از زنان و مردان سالخورده نموده )

حضرت علی (ع) از طعنه ی منافقین ، به پیامبر (ص) شکایت نمود و رسول اکرم (ص) نیز برای تسلّی خاطر او ، ضمن تأکید به ماندن ایشان در مدینه ، خطاب به آن حضرت فرمودند :

آیا برای رضایت تو همین کافی نیست که تو برای من به منزله هارون هستی برای موسی جز اینکه بعد از من پیامبری نیست .

📚(( صحیح بخاری ج 4 حدیث 3706 - صحیح مسلم ج 4 حدیث 2404)) (( تصویر فوق  ))

🔘ابن عبد البر ، يكي ديگر از استوانه‌هاي اهل سنت بعد از نقل حديث می‌نويسد :

(( و هو من أثبت الآثار وأصحها رواه عن النبي صلى الله عليه وسلم سعد بن أبي وقاص ))

حديث منزلت ، از ثابت‌ترين و صحيح‌ترين رواياتي است كه سعد بن أبي وقاص از پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم نقل كرده است . حاکم نیشابوری نیز می گوید : (هذا حديث دخل في حد التواتر ) ،حدیثِ منزلت ، مُتواتر می باشد .

📚(( الاستيعاب - ابن عبد البر - ج 3 - ص 1097)) ،(( المستدرك - الحاكم النيشابوری ج 3 ص 125))

حدیثِ منزلت ، علاوه بر فضیلتِ امام علی(ع)، بر خلافت و عصمتِ ایشان نیز دلالت دارد، زیرا پیامبر(ص) در این حدیث ، به جز نبوت، همه ی فضائل و ویژگی‌ها و مناصِبِ  هارون (ع) را برای حضرتِ علی (ع) اثبات فرموده است .


 ترورِ  نافرجامِ  پیامبر (ص) :

بسیاری از مفسرین اهل‌سنت ، در تفسیر «وَهَمُّوا بِما لَمْ یَنالُوا» ( آیه 74 سوره توبه ) ،گفته‌اند : مُراد کسانی هستند که قصد داشتند در بازگشت از جنگِ تبوک ، رسولِ خدا (ص) را ترور نمایند ،

بیهقی در دلائل النبوه و سیوطی در تفسیر الدر المنثور در این باره نوشته اند :

عن عروة قال رجع رسول الله صلی الله علیه وسلم قافلا من تبوک الی المدینة حتی اذا کان ببعض الطریق مکر برسول الله صلی الله علیه وسلم ناس من اصحابه فتآمروا ان یطرحوه من عقبة فی الطریق ...

هنگامی که رسول اللَّه (ص ) با مسلمین از تبوک مراجعت می‌کرد، گروهی از اصحاب تصمیم گرفتند که در یکی از گردنه‌های بین راه با پرتاب نمودنِ سنگ و رَم دادنِ ناقه ، موجبِ سقوط ایشان به داخل درّه شوند که پیامبر(ص) از طریق وحی ، متوجه شده و به وسیله ی حذیفه و عمّار ، نقشه ی شوم منافقین را خنثی نمود .

📚((  دلائل النبوة ج۵، ص۲۵۶ و تفسیر الدر المنثور، ج۴، ص 243 و کتاب المحلى بالآثار ، ابن حزم  ج 11 ص 224 ))

به راستی این سیزده نفر از صحابه که به تصریحِ منابع معتبرِ اهل سنت ، تصمیم به ترور پیامبر (ص ) داشتند ، چه کسانی بودند ؟ و آیا با وجود چنین افرادی در بین صحابه ، باز هم می توان از عدالت همه ی اصحاب ، سخن گفت

  ***** ***** 

برگرفته از دروس کلام تطبیقی سید رضا نوعی (حکیم )

 *******

مرا مست کردی ، شرابی مگر  ؟
گرفتی مرا ، شعرِ  نابی مگر ؟

به ‌سوی تو می‌آیم امّا دریغ  
مرا می‌فریبی ، سرابی مگر  ؟

به جانِ من خسته آرامشی
دل آسوده ام با تو ، خوابی مگر ؟

رهاندی مرا از غمِ تشنگی  
چه سبزم به یادِ تو ، آبی مگر ؟

تویی روشنی‌بخشِ شب‌های من  
گلِ نرگسِ من ، تو ماهی مگر ؟

ز برقِ نگاهت چنان کوهِ برف
دلم آب شد ، آفتابی مگر ؟

  ******** 
 

(( نوروز از نگاه اهل بیت ، علیهم السلام و مکتب تشیع  ))

 ابتدا چند روایت در مورد نوروز را ذیلاً نقل می کنیم و سپس به داوری و توضیح پیرامون آنها می پردازیم :

1- پیامبراسلام (ص ) فرمودند:

فنَیرِزُوا إن قَدَرتُم کُلَّ یَومٍ یَعنی تَهادَوا و تَواصَلُوا فِی اللَّهِ.

اگر می‏توانید هر روز را نوروز کنید ؛ یعنی در راه خدا به یکدیگر هدیه بدهید و با یکدیگر پیوند داشته باشید.

📚 (دعائم الإسلام ، ج ۲ ، ص ۳۲۶ )

2- قال الصادق ( ع ) :

یوْمُ النَّیْرُوزِ هُوَ الْیَوْمُ الَّذِی یَظْهَرُ فِیهِ قَائِمُنَا أَهْلَ الْبَیْتِ وَ وُلَاةَ الْأَمْرِ ... وَ مَا مِنْ یَوْمِ نَیْرُوزٍ إِلَّا وَ نَحْنُ نَتَوَقَّعُ فِیهِ الْفَرَجَ لِأَنَّهُ مِنْ أَیَّامِنَا حَفِظَتْهُ الْفُرْسُ وَ ضَیَّعْتُمُوه‏.  

شیخ احمد بن فهد حلى در کتاب «مهذب» و دیگران در تألیفات خود از معلى بن خنیس و او از حضرت صادق علیه السّلام روایت کرده است که فرمود: نوروز، روزى است که قائم ما اهل بیت و صاحب امر خلافت در آن روز قیام مى‏کند ... و هیچ روز نوروزى نیست مگر اینکه ما در آن انتظار فرج داریم. زیرا نوروز از روزهاى ماست. ایرانیان آن روز را حفظ کردند، ولى شما عربها آن را از دست دادید !

📚( بحار الأنوار ، علامه مجلسی ج ‏52 ص  308 )

3-‏ قال الصادق ( ع ) :

أنَّ یَوْمَ النَّیْرُوزِ هُوَ الْیَوْمُ الَّذِی أَخَذَ فِیهِ النَّبِیُّ (ص) لِأَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (ع) الْعَهْدَ بِغَدِیرِ خُمٍّ فَأَقَرُّوا لَهُ بِالْوَلَایَةِ فَطُوبَى لِمَنْ ثَبَتَ عَلَیْهَا وَ الْوَیْلُ لِمَنْ نَكَثَهَا...مَا مِنْ یَوْمِ نَوْرُوزٍ إِلَّا نَحْنُ نَتَوَقَّعُ فِیهِ الْفَرَج‏.

امام صادق علیه السلام می‌فرماید: نوروز روزی‌ست که در آن پیامبر صلی الله علیه و آله برای حضرت علی علیه السلام در غدیر خم پیمان گرفت و آنانکه آنجا بودند به ولایت آن حضرت اقرار کردند و خوشا به حال کسی که بر آن ثابت قدم ماند و وای به حال کسی که آن پیمان و عهد ولایت را شکست .

📚(بحارالانوار جلد ۵۹ )

4- امام صادق علیه السّلام فرمودند:

ما مِن يَومِ نَيروزٍ إلاّ و نَحنُ نَتَوقَّعُ فِيهِ الفَرَجَ لأِنَّهُ مِن أيّامِنا و أيّامِ شِيعَتِنا

هيچ نوروزي نيست مگر آن كه ما در آن روز منتظر فرج [ظهور قائم آل محمّد صلي الله عليه و آله و سلم] هستيم؛ چرا كه نوروز از روزهاي ما و شيعيان ما است.  

📚( مستدرك الوسائل ، ج 6 ، ص 352 )

5- أتی علی(ع) بهدیة النَّیروز، فقال(ع):

 «ما هذا؟». قالوا: یا أمیرالمؤمنین! الیوم النَّیروز. فقال(ع): « إصنَعوا لَنا کُلّ یَومٍ نَیروزاً ».

برای علی(ع) هدیه نوروز آوردند. فرمود: «این چیست؟». گفتند: ای امیرمؤمنان! امروز، نوروز است. فرمود: هر روزِ ما را نوروز سازید.

📚 (مَن لايحضره الفقيه، شيخ صدوق، ج 3، ص300 )

6- روی أنّه قال علی (ع) : نیروزُنا کُلَّ یَومٍ.  

روایت شده است که علی(ع) فرمود: هر روزِ ما  نوروز است.

📚 (من لايحضره الفقيه، شيخ صدوق، ج 3، ص300)

7- امام علی(علیه السلام) فرمودند:

کلُّ یَومٍ لا یُعصَی اللَّهُ فیهِ فَهُوَ عِیدٌ .

هر روزی که در آن خداوند نافرمانی نشود ، عید است.

📚( نهج ‏البلاغه ، حکمت ۴۲۸ )

 شرح و توضیح روایات فوق توسط حکیم :

🔘 واژه ی ( عید ) از ماده عود به معنی بازگشت است که یکی از مصادیق آن بازگشت از گناه و ظاهر شدنِ نورانیت و صفای بندگی است فلذا علی (ع) فرمودند : ( هر روز که در آن معصیت نشود ، عید است ) اینگونه است که بهار واقعی و تحول حقیقی و نوروز ، در درون ما تحقق می یابد .
 
🔘یکی دیگر از مصادیق عید ، که در روایات بالا بدان اشاره شده ، غدیر ولایت است کما اینکه خداوند سبحان، اِکمال دین و تمامیّتِ نعمتش را به ولایت امیرالمؤمنین (ع) منحصر فرموده : (الْيَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِينَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْکُمْ نِعْمَتِي )  ( آیه 3 ،سوره مائده ) .

🔘با کمی تأمل و امعانِ نظر در روایات فوق در می یابیم که «نوروز» در روایات اهل بیت (ع) ، با تَعریب ، بصورتِ «نَیروز» آمده ولی حضراتِ معصومین (ع) هرگز آنرا به یک روز خاص در طول سال شمسی ( روز اوّلِ «حَمَل» - روز اوّلِ فروردین  ) مختص ندانسته بلکه مصادیق دیگری برای آن ذکر فرموده اند :

👈مانند : ( روز غدیر ، روز ظهور امام زمان عج ، هر روز که گناه نشود )  و از آن بالاتر اینکه معنای نوروز را چنان وسعت داده اند که به تمام ایام می تواند تعمیم یابد کما اینکه فرموده اند : ( هر روز ، نوروز است ) .

🔘در منطق اهل بیت ، نه تنها با سنت هائی مانند (صله ی رحم ) مخالفت نشده ، بلکه به آنها توصیه نیز گردیده لیکن مفهوم نوروز را توسعه داده و آنرا مختص به یک روز خاص ( اول فروردین ) نمی دانند و فرموده اند : ( إصنَعوا لَنا کُلّ یَومٍ نَیروزاً ، یعنی : هر روز را نوروز قرار دهید ) .

🔘 نکته ی حائز اهمیت اینکه اگر در روایات فوق ، نوروز به روز غدیر و یا هنگام ظهور امام زمان (عج) ،انطباق یافته ، البته منظور این نیست که واقعه ی غدیر ، در روزِ نوروز واقع شده  و یا ظهور امام زمان (عج) در این روز واقع می شود ، بلکه منظور آن است که نوروز واقعی و عیدِ حقیقی ،با ولایتِ علی (ع) و ظهور امام زمان (عج) پیوند ناگسستنی داشته و از مصادیق بارزِ آن است ، بنابر این شایسته است ، منتظرانِ ظهور امام زمان (عج) در انتظارِ چنین عید و نوروزی باشد .

🔘 اگر هر روز از ایامِ روزگار و لحظاتِ زندگیِ ما با ولایتِ علی (ع) ، پیوند خورده و رنگ بوی ولائی داشته باشد ، از اِندراس و کهنگی نجات یافته و قطعاً آنروز و آن لحظه ،  عیدِ حقیقی و نوروزِ واقعی خواهد بود .

اما کلام آخر اینکه : ( ای یوسفِ زهرا ) :

جدا از رویت ای ماه دل افروز
نه روز از شب شناسم نه شب از روز
وصالت گر مرا گردد میسر
همه روزم شود چون عید نوروز

********

اندر دل من ماهِ دل افروز تویی
بر رنجِ منِ غریب ، دلسوز تویی
شادند جهانیان به نوروز و به عید
عیدِ من و نوروزِ من ، امروز تویی

آیا دعایِ تحویلِ سال ، مُعتبر است ؟

دعای تحویلِ سال در منابع روایی اوّلیه و معتبرِ شیعه یا اهلِ سُنت ، وارد نشده و همچنین در کتاب‌های معتبر و مشهورِ دعا ( سید ابن طاووس در اقبال و شیخ طوسی در مصباح المتهجد) به آن اشاره ای ننموده‌‌اند .

فقط برای اولین بار ، علامه مجلسی در کتاب «زاد المعاد» به نَقل آن پرداخته ، لیکن ایشان تصریح نموده ، منبعِ او ، برخی از کتاب‌های غیرِ مشهور بوده که در همان کُتُب نیز این دعا به معصوم(علیه‌‌السلام) نسبت داده نشده است.

به استنادِ قائده ی( تَسامُحِ در ادله ی سُنَن ) نیز نمی توان این دعا را بجا آورد زیرا موردِ استعمالِ قاعده ، جایی است که ثوابِ خاصی بر عَمَلِ خاصی به یکی از معصومین(علیهم‌‌السلام) نسبت داده شود که این خصوصیت در این دعا نیست.

👈با توجه به موارد مطروحه ی فوق ، دعای تحویل سال ، مَأثور و معتبر نبوده و نمی توان آنرا به معصومین نسبت داد ، اما این دعا ، مُشکلِ محتوائی نداشته و چنانچه بعنوانِ راز و نیاز و مناجاتِ با خداوندِ سُبحان ، خوانده شود بلااشکال می باشد .

روایت مجلسی از دعای مزبور این چنین است :

«یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ یَا مُدَبِّرَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ یَا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْأَحْوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَى أَحْسَنِ الْحَالِ»

تپیدم ، ناله کردم ، داغ گشتم ، خاک گردیدم
وفا افسانه ها دارد که می باید شنید از من

(( رازِ ولادتِ امیر المؤمنین علیه السلام در کعبه ))

تولد امیرالمؤمنین علی (ع) در کعبه از مُسَلَّماتِ تاریخ و موردِ اتفاقِ فریقین ( شیعه و سنی ) می باشد که بعنوان نمونه به سخنِ حاکمِ نیشابوری که اهل سنت او را اِمامُ المُحَدِّثین می نامند ، بسنده می کنیم :

🔘حاکم نیشابوری ضمن تصریح به تَواترِ روایاتِ مربوط به ولادتِ علی (ع) در کعبه و مورد اتفاق بودنِ آنها ، فرموده :

(( فَقَدْ تَوَاتَرَتِ الْأَخْبَارِ أَنَّ فَاطِمَةَ بِنْتَ أَسَدٍ وَلَدَتْ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ کَرَّمَ اللهُ وَجْهَهُ فِی جَوْفِ الْکَعْبَةِ ))

👈یعنی : رواياتِ مُتواتري وارد شده که فاطمه ی بِنتِ اَسَد ( علیها السلام ) ، حضرتِ علي (عليه السلام) را در درونِ کعبه به دنيا آورده است.

📚( حاكم نيشابوري , المستدرک علی الصحیحین، ج3، ص550 )

🔴ولادتِ علی (ع) در کعبه از فضائلِ اختصاصی و مُنحصر بفردِ ایشان و حاکی از اسراری است که به برخی از آنها ، ذیلاً اشاره می گردد :

کلمه ی ( رجب ) به ابجدِ صغیر ، برابر است با عدد ( 13 )

کلمه ی ( کعبه ) نیز به ابجدِ کبیر ، برابر است با عدد ( 97 )

⚡️نتیجه 110= 97  + 13

👈 یعنی از پیوند و تلفیقِ ابجدِ ( رجب  + کعبه ) ، عدد (110) که ابجدِ کبیرِ ( علی ) است ، ظاهر می گردد .

🔘عدد 13 نیز اشاره به سیزدهم رجب ( سالروز ولادت علی علیه السلام ) دارد .

از حضرتِ زهراء ( س ) و امام باقر (ع) روایت شده که امام ( علی علیه السلام ) را به کعبه تشبیه فرموده اند:

 مَثَلُ الاِمام ، مَثَلُ الکعبة ...🕋 و تَمَامُ الْحَجِّ لِقَاءُ الْإِمَام .

امام ،مانند کعبه است و تمامیتِ حج ، مَنوطِ به دیدارِ امامِ معصوم (با چشمِ دل ) می باشد.

📚 (عیون‌اخبار الرضا‌ ج2 ص262)

امیر المومنین (ع) ، قبله ی حقیقی و معنوی است و ملائکه آنگاه که آدم (ع) را بدستور خداوند ،قبله قرار داده و در برابر او سجد کردند ، در باطنِ این قبله ( آدم ) ، نور ولایتِ علی (ع) را در صُلبِ او مشاهده و آنرا قبله گاه حقیقی خود قرار داند .

👈 حافظ علیه الرحمه چه خوب این معنی را به نظم آورده :

 مَلَک در سجده ی آدم ، زمین بوسِ تو نیّت کرد
 که در روی تو ، حُسنی دید ، بیش از حَدِّ انسانی

🔘سخن آخر آنکه :

 مُشکِل گُشای عالَم و آدم ،تویی علی
 شادی قلبِ حضرتِ خاتم ، تویی علی
 
کعبه به دورِ نامِ "علی" می کند طَواف
عَرشِ کریم و بِیتِ مُعَظَّم ، تویی علی

👈 برگرفته از دروسِ امام شناسی ، توسط سید رضا نوعی ( حکیم )